|
::'''quentalë <u>atarwa</u>''' "het verhaal van (d.w.z. verteld door) vader"
::'''equessi <u>i naucoiva</u>''' "de uitspraken van (d.w.z. gezegd door) de dwergen"
(je kan hier meer over vinden op de pagina [[Quenya/Verbale substantieven]]).
===Word orderWoordvolgorde===
Een possessief volgt altijd op het substantief waar deze bij hoort.
The possessive is always put behind the noun to which it belongs:
::'''míri <u>i naucova</u>''' "thede dwarf'sjuwelen jewelsvan de dwergen"
::'''tári <u>i eldaiva</u>''' "thede elves'koningin queender elfen"
Een possessief kan ook als gezegde gebruikt worden:
A possessive can also be used predicatively:
::'''i corma ná <u>Saurondeva</u>''' "thede ring is van Sauron's"
===UseGebruik ofvan thehet articlelidwoord===
Een substantief dat vergezeld is van een substantief in de possessief krijgt normaal geen lidwoord '''i''' (het kan echter uitzonderlijk wel om poëtische redenen).
A noun that is accompanied by a noun in the possessive case normally shouldn't get the article '''i''' (however the article is sometimes written for poetic reasons).
Een substantief in de possessief kan dus zowel met een bepaald als een onbepaald lidwoord vertaald worden:
So we have to take into account that a noun in the possessive can be translated with either an indefinite or a definite article:
::'''coa <u>ohtarwa</u>''' "aeen househuis ofvan aeen soldiersoldaat"/"thehet househuis ofvan aeen soldiersoldaat"
::'''coa <u>i ohtarwa</u>''' "aeen househuis ofvan thede soldiersoldaat"/"thehet househuis ofvan thede soldiersoldaat"
==FormationVorming==
We bekijken elk getal afzonderlijk:
We discuss each of the numbers separately:
===SingularEnkelvoud===
TheDe basic endingbasisuitgang is -'''va''' afterna vowelsklinkers anden -'''wa''' afterna consonantsmedeklinkers.
Bij de meeste woorden gebruik je simpelweg deze uitgang:
Most words simply add this ending:
::'''elda''' "elf" → '''eldava'''
::'''aran''' "kingkoning" → '''aranwa'''
Er zijn twee belangrijke uitzonderingen:
There are two important exceptions:
* woorden op een klinker waarvan de voorlaatste lettergreep kort is (zie [[Quenya/Fonologie]]), verlengen de laatste klinker voor de uitgang:
* words that end on a vowel and of which the penultimate syllable is short, lengthen the final vowel before adding -'''va''':
::'''tyalië''' "playspel" → '''tyaliéva'''
::'''oromë''' "hornblowerhoornblazer" → '''oroméva'''
::'''tano''' "crafstmanvakman" → '''tanóva'''
* woorden met twee lettergrepen waarbij de eerste lettergreep de tweeklank '''ui''' bevat en die op een klinker eindigen, verlegen eveneens de laatste klinker voor de uitgang:
* words of two syllables that contain the diphthong -'''ui''' in the first syllable and that end in a vowel, also lengthen this vowel before adding the ending:
::'''huinë''' "gloomsomberheid" → '''huinéva'''
::'''tuima''' "sproutscheut" → '''tuimáva'''
(maar: bvb. '''quinga''' "boog" bevat niet de tweeklank '''ui''' want '''qu''' staat voor '''cw''').
Woorden met een stamvorm op een klinker ([[Quenya/I-stammen|I-stammen]] en [[Quenya/U-stammen|U-stammen]]) gebruiken deze stamvorm:
::''' macilcuro''' " sworduitvinding" → ''' macilivacuruva''' ▼::''' tállómë''' " footnacht" → ''' talwalómiva''' (stem tal-)▼
Woorden met een stamvorm op een medeklinker gebruiken de nominatief en niet de stamvorm:
Words that have a stem-form in a vowel (I-stems and U-stems) use this stem-form:
::'''curofion''' "devicehavik" → '''curuvafionwa''' (stamvorm ''fiond-'')
::'''lómëtirios''' "nightburcht" → '''lomivatirioswa''' (stamvorm ''tiriost-'')
::'''amil''' " mothermoeder" → '''amilwa''' ( stemstamvorm ''amill- '') ▼::'''toron''' " brotherbroer" → '''toronwa''' ( stemstamvorm ''torn- '') ▼::'''seler''' " sisterzus" → '''selerwa''' ( stemstamvorm ''sell- '') ▼::'''henet''' " windowraam" → '''henetwa''' ( stemstamvorm ''henets- '') ▼::'''talan''' " floorvloer" → '''talanwa''' ( stemstamvorm ''talam- '') ▼
Words that have a stem-form in a consonant use their basic form and not the stem-form:
::'''fion''' "hawk" → '''fionwa''' (stem fiond-) ▼::'''tirios''' "burg" → '''tirioswa''' (stem tiriost-)
▲::'''amil''' "mother" → '''amilwa''' (stem amill-)
▲::'''toron''' "brother" → '''toronwa''' (stem torn-)
▲::'''seler''' "sister" → '''selerwa''' (stem sell-)
▲::'''henet''' "window" → '''henetwa''' (stem henets-)
▲::'''talan''' "floor" → '''talanwa''' (stem talam-)
Uitzonderingen:
* wordswoorden withmet aeen stem-formstamvorm onop -'''ss''': ▼::'''nís''' " windowvrouw" → '''nisseva''' ( stemstamvorm ''niss- '') ▼::'''lis''' " honeyhoning" → '''lisseva''' ( stemstamvorm ''liss- '') ▼* woorden met een stamvorm op -'''c''':
::'''filit''' " little birdvogeltje" → '''filiqua''' ( stemstamvorm ''filic- '') ▼::'''nelet''' " toothtand" → '''nelequa''' ( stemstamvorm ''nelc- '') ▼::'''quesset''' " pillowkussen" → '''quessequa''' ( stemstamvorm ''quessec- '') ▼* woorden met een lange klinker die in de stamvorm verkort wordt:
▲::''' fiontál''' " hawkvoet" → ''' fionwatalwa''' ( stemstamvorm fiond''tal- '')
::'''nér''' "man" → '''nerwa''' ( stemstamvorm ''ner- '') ▼
Exceptions:
▲* words with a stem-form on -'''ss''':
▲::'''nís''' "window" → '''nisseva''' (stem niss-)
▲::'''lis''' "honey" → '''lisseva''' (stem liss-)
* words with a stem-form on -'''c''':
▲::'''filit''' "little bird" → '''filiqua''' (stem filic-)
▲::'''nelet''' "tooth" → '''nelequa''' (stem nelc-)
▲::'''quesset''' "pillow" → '''quessequa''' (stem quessec-)
* words with a long vowel that is shortened in the stem-form:
▲::'''tál''' "foot" → '''talwa''' (stem tal-)
▲::'''nér''' "man" → '''nerwa''' (stem ner-)
TheDe endinguitgang is -'''iva''': ▼▲::''' tiriosmacil''' " burgzwaard" → ''' tirioswamaciliva''' (stem tiriost-)
▲The ending is -'''iva''':
▲::'''macil''' "sword" → '''maciliva'''
::'''elda''' "elf" → '''eldaiva'''
(notemerk op: thisdeze ending forms auitgang diphthongvormt wheneen thetweeklank nounmet endsde ineindklinkers -'''a''', -'''o''' orof -'''u''')
Uitzonderingen:
Exceptions:
* wordswoorden ending inop -'''ë''' dropverliezen thisdeze -'''ë''' anden havekrijgen -'''íva''' asals endinguitgang:
::'''lassë''' "leafblad" → '''lassíva'''
* wordswoorden ending inop -'''ië''' dropverliezen thisdeze -'''ië''' anden havekrijgen -'''íva''' asals endinguitgang:
::'''mornië''' "darknessduisternis" → '''morníva'''
* wordswoorden ending inop -'''i''' (orof withmet aeen stem-formstamvorm inop -'''i''') alsokrijgen getook -'''íva''':
::'''tári''' "queenkoningin" → '''táríva'''
::'''lómë''' "nightnacht" → '''lómíva'''
===DualDuaal===
TheHet dualduaal is regularregelmatig: u-dualsdualen getkrijgen -'''va''', t-dualsdualen getkrijgen -'''wa''':
::'''ciryat''' "aeen pairpaar of shipsschepen" → '''ciryatwa''' (nom.singenk.: cirya)
::'''aldu''' "aeen pairpaar of treesbomen" → '''alduva''' (nom.singenk.: alda)
===PartitivePartitief Pluralmeervoud===
WhenAls thede nominativenominatief partitivepartitief pluralmeervoud endseindigt inop -'''lli''', thedan possessiveeindigt endsde inpossessief op -'''lliva''':
::'''toron''' "brotherbroer" → '''torolli''' → '''torolliva'''
::'''macil''' "swordzwaard" → '''macilli''' → '''macilliva'''
WhenAls thede nominativenominatief partitivepartitief pluralmeervoud onlyslechts haseen a singleenkele '''l''' beforeheeft voor thede finallaatste '''i''' thendan theeindigt possessivede endspossessief inop -'''líva''':
::'''cirya''' "shipschip" → '''ciryali''' → '''ciryalíva'''
::'''sarat''' "signteken" → '''sarateli''' → '''saratelíva'''
----
>> [[Quenya]] >> [[Quenya/NounsSubstantieven]] >> [[Quenya/PossessivePossessief]]
[[Category:Quenya]]
| 