Geo-visualisatie/Symbologie: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
typefoutje eruit |
twee spannende symbologie-problemen toegevoegd! be aware of deze twee voorbeelden! |
||
Regel 201:
|-
|}
:* Het voorbeeld links is een historisch voorbeeld. Het is handmatig getekend door Charles Minard (zie ook de 'Napoleonkaart van Minard' in [[Geo-visualisatie/Communicatie#Visualisatie_en_geo-visualisatie|Visualisatie en geo-visualisatie]]). Het toont de verkeersintensiteit op de wegen tussen Rouen en Évreux, Frankrijk, omstreeks 1850. Als ingenieur was Minard belast met de ontwikkeling van goederentransport. Hij heeft dan ook veel van dergelijke kaarten - als eerste - gemaakt<ref>''Historische hoogtepunten van grafische verwerking'' op [http://www.fi.uu.nl/wiskrant/artikelen/hist_grafieken/minard/minard.html Wiskrant van de UU], door Wim Neeleman en Heleen Verhage, maart 1999. </ref>.
:* Het rechter voorbeeld is gemaakt met een aparte GIS-tool die lijnen omzet in vlakken met de juiste dikte en een binnen- en buitenlijn die exact 'meeloopt' met de lijn / weg zelf. Tot 1998 moest je die GIS-tools zo ongeveer zelf programmeren, nu zitten die tools bij de grotere GIS-desktop-programma's gewoon ingebakken. In dit voorbeeld zijn de vervoersstromen zelfs in twee richtingen ('heen' en 'terug') gevisualiseerd. De 'vlakken heen' zijn 'links' van de lijn geplaatst, de 'vlakken terug' zijn 'rechts' van de lijn geplaatst.
Regel 239 ⟶ 240:
Eerder in dit handboek, in de paragraaf [[Geo-visualisatie/Classificatie#Samengestelde_kaarten_en_gecombineerde_legenda.27s|Samengestelde kaarten en gecombineerde legenda's]], zagen we een snelwegkaart die een keer met een in groen variërende achtergrond te zien was, en een keer zonder. Die groene versie was dus cartografisch een zeer slecht product te noemen.
==Onbedoelde overlap van symbolen / symboolvolgorde==
Symbolen kunnen elkaar onbedoeld overlappen:
:* ...wanneer de locaties dicht bij elkaar liggen en er te grote symbolen worden gebruikt voor de schaal waarop de kaart is gebruikt. De oplossing ligt dan voor de hand; kleinere symbolen, minder (objecten) karteren, inzoomen, een grotere kaart maken of aanhaallijnen gebruiken. Dat laatste kan helaas de kaart wel drukker maken. En je verliest de exacte locatie waar het diagram betrekking op heeft toch wat uit het oog; 'je doet de werkelijkheid (qua locatie) wat geweld aan'. Soms is het echter niet te vermijden.
:* ...wanneer proportionele symbolen gebruikt worden, en de data valt op sommige punten erg hoog uit (zie voorbeeld van de Kartogram in Zuid-Holland, hieronder).
:* ...wanneer er op een grote schaal - bijvoorbeeld 1:1000 - heel nauwkeurig gegevens en objecten zijn ingewonnen, die zichtbaar gemaakt (moeten) worden op een kleinere schaal - bijvoorbeeld 1:1.000.000 (zie het voorbeeld van de spoorafstanden hieronder).
In de laatste twee gevallen (en soms ook in het eerste geval) ligt de oplossing in de volgorde waarin de (grafische) objecten - de symbolen - getekend moeten worden. In de meeste gevallen is dit af te dwingen door het GIS-pakket. De voorbeelden uit de praktijk maken dit een stuk duidelijker.
<br /><br />
'''Voorbeeld 1: Kartogram:'''
{| class="editmode" cellpadding="0" cellspacing="0" style="float:{{#ifeq:{{{1|}}}|links|left;clear:left|right;clear:right}}; background:none; border:none; padding:0; margin:0; style="width:100%"
|-
| [[Image:Randstad diagrammen met overlap.PNG|thumb|center|350px|Kartogram; Symbolen (de diagrammen) zijn getekend op 'willekurige' volgorde, dat wil zeggen de volgorde van hoe de objecten in de database / GIS-bestand staan.]]
| [[Afbeelding:Randstad diagrammen zonder overlap.PNG|thumb|center|350px|Zelfde kartogram; symbolen zijn getekend op volgorde van (diagram)grootte. 'Plotseling' komt allerlei informatie te voorschijn!]]
|-
|}
In het linker figuur, een [[Geo-visualisatie/Inleiding_Cartografie#Kartogram|kartogram]], zijn de symbolen getekend op een 'willekurige' volgorde. Dat wil zeggen de volgorde van hoe de objecten in de database / het GIS-bestand staan. Dit dient opgemerkt te worden en verbeterd te worden. Soms is de overlap niet te zien, omdat er geen gedeeltelijke, maar gehele overlap plaatsvindt. Toch dient dit op de een of andere manier opgemerkt te worden! Oplossingen kunnen kunnen zijn door het gebruik van zogeheten aanhaallijnen van de plek waar de diagram had moeten staan naar een nieuwe 'vrije' plek op de kaart. De meeste GIS-pakketten kunnen dit automatisch met een optie zoals 'prevent chart overlap'. Een andere oplossing, vaak eleganter maar wat meer werk is door de diagrammen op de juiste volgorde van groot naar klein netjes over elkaar heen te tekenen; eerst de grote, daarna de kleine diagrammen. Dit is in de rechter figuur gebeurd.
<br /><br />
'''Voorbeeld 2: Grootschalige data tonen op een kleine schaal; van gedetailleerd naar grof:'''
{| class="editmode" cellpadding="0" cellspacing="0" style="float:{{#ifeq:{{{1|}}}|links|left;clear:left|right;clear:right}}; background:none; border:none; padding:0; margin:0; style="width:100%"
|-
| [[Image:Spoorafstanden op objectvolgorde getekend.PNG|thumb|center|350px|Spoorafstanden: de symbolen (lijnen met een kleur die afhankelijk is van de spoorafstand) zijn getekend op 'willekurige' volgorde, dat wil zeggen de volgorde van hoe de objecten in de database / GIS-bestand staan.]]
| [[Afbeelding:Spoorafstanden op volgorde van symbologie getekend.PNG|thumb|center|350px|Spoorafstanden: de symbolen zijn nu getekend op de juiste volgorde, dat wil zeggen op basis van de classificatie. 'Plotseling' komt belangrijke, beperkende informatie te voorschijn!]]
|-
|}
In het linker figuur, zijn de lijnen niet juist gesymboliseerd. De lijnen zijn hier in feite zeer gedetailleerde objecten van soms één meter. Deze krijgen een bepaalde kleur. In dit geval is deze kleur afhankelijk van de afstand tot het ernaast gelegen spoor. Indien deze afstand groot (veilig) is, wordt deze groen gevisualiseerd. Hoe kleiner de afstand, hoe onveiliger / nadeliger de spoorafstand is, dus wordt deze steeds roder gevisualiseerd. Daar is niets mis mee, tot zover is alles goed - herstel - ''lijkt'' alles goed. Want de kleine lijnstukjes liggen op dit (kleinschalige) schaalniveau wel erg dicht op elkaar. Het GIS-pakket zal twee naast elkaar liggende lijnen zomaar over elkaar heen kunnen leggen, omdat de resolutie dat gewoon tot gevolg heeft. In deze kleinschalige kaart is het echter van belang dat de laagste waarden zichtbaar zijn, omdat die laagste waarde bepaalt of het transport over dat traject doorgang kan vinden. De objecten dienen dus op volgorde van (steeds kleiner wordende) spoorafstand, of 'steeds ongeschikter' te worden getekend. Simpel gezegd; eerst dienen de groene kleuren getekend te worden, daarna de oranje en daarna de rode kleuren. Dan ziet het plaatje er op een aantal plaatsen plotseling een stuk nadeliger uit (zie rechter figuur)! Hier dient een GIS-specialist dus op te letten, want menig inhoudelijk deskundige is niet bekend met dit (schaal)probleem!
==Kaartverbeteringen door symbologiewijzigingen==
| |||