Wikijunior:Frans/Thema 1/Les 1

In de eerste les zullen we nog geen onderscheid maken tussen grammatica en woordenschat, vanaf les 2 wel. Het alfabet Het Frans wordt geschreven met het Latijnse alfabet, met dit alfabet schrijven wij ook in het Nederlands. Dus het alfabet ken je al! In het Frans zijn er toch nog een paar extra letters die je misschien nog niet kent! Nu is het wel belangrijk om onderscheid te maken tussen een letter en een letter met een accent. Een letter met een accent is een normale letter, zoals wij die ook kennen, met daarop of daaronder een extra tekentje, dat tekentje noemen wij een accent en het geeft aan dat de letter waartoe het accent behoort, net wat anders moet worden uitgesproken. é - accent aigu é is een letter e met daarop een: ´, dit accent heet officieel accent aigu, het is in feite een streepje dat van linksonder naar rechtsboven wijst. Een accent aigu geeft aan dat een letter langer moet worden uitgesproken met een hoge toon. Een heel bekend woord waarin het accent aigu wordt gebruikt is: café. Café, is een Frans woord dat wij ook in het Nederlands gebruiken, wij hebben ook direct de Franse spelling van het woord mee overgenomen. Je kunt het accent aigu ook nog op andere letters terugvinden (á, í, ó, ú, ý, ć, ĺ, ń, ŕ, ś, ź), maar niet in het Frans, waar het accent aigu alleen op de e wordt gebruikt. à, è, ù - accent grave à, è, ù zijn de letters: a, e, u met daarop een: `, dit accent heet officieel accent grave, het is in feite een streepje dat van linksboven naar rechtsonder wijst. Een accent grave geeft aan dat een letter kort moet worden uitgesproken, precies het tegenovergestelde dus van een accent aigu. Een woord waarin het accent grave wordt gebruikt is: élève. L'élève, betekent 'De leerling' in het Frans en zoals je ziet begint het woord met een e + accent aigu en is de tweede letter een e + accent grave. Je kunt het accent grave ook nog op andere letters terugvinden (ì, ò), maar niet in het Frans, waar het accent grave alleen op de a, de e en de u wordt gebruikt. â, ê, ô, ĉ, î - accent circonflexe â, ê, ô, ĉ, î zijn de letters: a, e, o, c, i met daarop een: ^, dit accent heet officieel accent circonflexe, het is feite een dakje boven op een letter. Een accent circonflexe geeft aan dat een letter langer moet worden uitgesproken maar dan zonder verdere verandering van de toon. Een woord waarin het accent circonflexe wordt gebruikt is: crêpe. La crêpe, betekent 'De pannekoek' in het Frans. Je kunt het accent circonflexe ook nog op andere letters terugvinden (ĝ, ĥ, ĵ, ŝ, ŵ, ŷ), maar niet in het Frans, waar het accent circonflexe alleen op de a, de e, de u,de o en de i wordt gebruikt. hoe schrijf je die met de U cédille ç is een letter c met daaronder een soort haakje: ¸; dit accent heet officieel cédille, maar het is in feite een haakje onder de letter. Meer informatie over het ontstaan van de letter vind je beneden op deze pagina. Een cédille geeft aan dat de letter anders dan normaal moet worden uitgesproken. In het Frans wordt de cédille alleen onder de c gebruikt en hier geeft het aan dat de c niet als een k moet worden uitgesproken maar als een s. De ç staat dan ook alleen maar voor de klinkers: a, o of u. Een woord waarin de cédille wordt gebruikt is: garçon. Le garçon, betekent 'De jongen' in het Frans. Je kunt de cédille ook nog onder de letter s terugvinden (ş), maar niet in het Frans, waar de cédille alleen onder de c wordt gebruikt. œ - ethel œ is een letter op zichzelf. Het is dus geen letter met een accent, zoals de andere letters die we hebben bekeken. De ethel is ontstaan toen de letters o en e samen zijn gevoegd. Een ethel geeft een klank aan die wij in het Nederlands niet kennen, een heel kort uitgesproken eu lijkt het meest op de uitspraak van ethel. Ethel lijkt tegenwoordig alleen nog maar voor te komen in het Frans, heel lang geleden werd ethel ook gebruikt in het Latijn. Een woord waarin ethel wordt gebruikt is: cœur. Le cœur betekent 'Het hart' in het Frans. Tekst Je suis Kid. Je suis un garçon. Kittie est une fille. Papa est un homme. Maman est une femme. Ik ben Kid. Ik ben een jongen. Kittie is een meisje. Papa is een man. Mama is een vrouw. Woordenschat Woordenlijst Les 1 je suis : ik ben tu es ,v: jij bent il est : hij is elle est : zij is un garçon ,m: een jongen une fille ,v: een meisje un homme ,m: een man une femme ,v: een vrouw maman ,v: mama U kent nu {{{1}}} woorden, waarvan {{{2}}} nieuwe. Grammatica Het lidwoord Het Nederlands heeft drie lidwoorden: de, het en een. De eerste twee lidwoorden (de en het) noemen wij bepaalde lidwoorden, het derde lidwoord (een) noemen we een onbepaald lidwoord. In het Nederlands komt het lidwoord de voor zelfstandige naamwoorden die "zijdig" (vrouwelijk of mannelijk) zijn. Het lidwoord het komt voor zelfstandige naamwoorden die in het enkelvoud staan en onzijdig zijn. Het lidwoord een kunnen we voor alle zelfstandige naamwoorden woorden zetten. Het maakt dan verder niet uit of ze mannelijk, vrouwelijk of onzijdig zijn. In het Frans gaat het net iets anders. Daar zetten we voor vrouwelijke woorden het bepaalde lidwoord la en voor mannelijke woorden het bepaalde lidwoord le. In het Frans is er ook een onbepaald lidwoord, maar het onderscheid tussen vrouwelijke en mannelijke woorden bestaat ook daar, anders dus dan in het Nederlands. Het Frans heeft geen onzijdige woorden, daarom is er dus ook geen onzijdig lidwoord. Een paar voorbeelden. Het Franse woord voor vrouw is femme en het woord voor jongen is garçon. In het Frans is femme natuurlijk vrouwelijk, dus gebruik je hier vrouwelijke lidwoorden. Voor het Franse woord garçon gebruik je alleen mannelijke lidwoorden. de vrouw = la femme een vrouw = une femme de jongen = le garçon een jongen = un garçon Wanneer een het lidwoord eindigt op een klinker (a, o, e, i, u) en het zelfstandig naamwoord waar het lidwoord voor staat begint ook met een klinker, vervalt de klinker van het lidwoord. De klinker van het lidwoord valt ook weg wanneer het zelfstandig naamwoord waar het lidwoord bij hoort begint met een h. Dus: le + homme wordt l'homme. Maar hoe weet je nu dat een zelfstandig naamwoord vrouwelijk of mannelijk is? Soms kan je logisch nadenken. De woorden 'zus', 'tante', 'koe' zijn vrouwelijk, woorden als 'broer', 'stier', ... zijn mannelijk. Maar daarmee ken je nog lang niet het geslacht van alle zelfstandige naamwoorden! Gelukkig kun je dat wel terugvinden in een woordenboek! Zoek in een Frans woordenboek bijvoorbeeld eens de woordjes église (kerk) en train (trein) op. Je zult zien dat het geslacht steeds tussen twee haakjes staan aangegeven: (v.) voor vrouwelijk en (m.) voor mannelijk. Maar natuurlijk is het gewoon beter om bij elk nieuw woord dat je leert ook meteen het geslacht van het woord te leren. Meervoud Anders dan in het Nederlands kent het Frans aparte lidwoorden die aangeven dat het bijbehorende zelfstandig naamwoord in het meervoud staat. Gelukkig wordt er bij de meervoudige lidwoorden alleen onderscheid gemaakt tussen bepaalde en onbepaalde lidwoorden. Het meervoudig bepaald lidwoord is les, het meervoudig onbepaald lidwoord is des: de vrouwen = les femmes vrouwen = des femmes de mannen = les hommes mannen = des hommes Er zijn nogal wat verschillen met het voorbeeld van de enkelvoudige lidwoorden. Laten we ze even bekijken. Je ziet in de eerste plaats dat het lidwoord anders is, dat komt natuurlijk omdat het hier om het meervoud gaat. Maar je ziet ook dat het zelfstandig naamwoord is aangepast! femme is veranderd in femmes en homme is veranderd in hommes. Net als in het Nederlands verandert de uitgang van een zelfstandig naamwoord wanneer het van het enkelvoud in het meervoud wordt gezet. vrouw wordt vrouwen en man wordt mannen. Daar gaan we later nog wat meer over leren. Misschien is je ook wel opgevallen dat er in het Frans een onbepaald meervoudig lidwoord (des) staat geschreven, maar in het Nederlands niet. Dat komt omdat we in het Nederlands geen onbepaald meervoudig lidwoord hebben (een kun je immers nooit voor een meervoud zetten). Om de theorie iets eenvoudiger te maken, kun je het beste de onderstaande tabel bekijken. Getal Mannelijk Vrouwelijk Vertaling enkelvoud (bepaald) le / l' la / l' de/het meervoud (bepaald) les les de enkelvoud (onbepaald) un une / un' een meervoud (onbepaald) des des - De Ç Dit is een nieuwe letter. Een C met een haakje (een soort 5) eronder. Dat haakje heet een cédille (zeg: seedieje). De cédille komt in het Frans alleen voor onder een c, en geeft dan aan dat deze letter voor een a, o of u, niet als een k maar als een s moet worden uitgeproken. Hier heb je een overzicht: ca = /ka/ ça = /sa/ co = /ko/ ço = /so/ cu = /ku/ çu = /su/ Vroeger was de cédille een z die achter de c werd geschreven. De z leek iets op een 3 (kijk maar naar het plaatje). Deze z werd later onder de c gezet en het bovenste streepje verdween hierbij. Oefeningen 1. Oefenen met le en la. Gebruik le/la .... garçon .... fille .... femme .... homme 2. Oefenen met un en une. Gebruik un/une ... maman .... fille .... homme .... femme Als je deze oefeningen ingevuld hebt kan je ze altijd controleren door in de woordenschat naar het geslacht te gaan kijken. 3. Cédille. Een nieuwe letter! Een c met een haakje eraan. Dat is nieuw! Deze letter heet c-cédille (zeg c-seedieje) Als je schrijft doe je dat zo: C Ç c ç Schrijf eerst de letter C en maak er onderaan het stukje van de 3 aan vast. Oefen het schrijven van deze letter! Om de cédille te typen hangt het ervan af welk soort toetsenbord je hebt. Bij een AZERTY-toetsenbord (België) staat de cedille op de 9-toets bovenaan. Bij een QWERTY-toetsenbord (Nederland) typ je ' en dan c, of houd <Alt> ingedrukt en typ 0231. Typ een cédille in het kader. Deze pagina komt nog niet voor in de "Draaipagina/Naam boek"-pagina; plaats de pagina (met de juiste syntax) op die pagina om dit sjabloon te doen werken Je bent nu klaar om naar de volgende les te gaan. Ga naar les 2.