Wikijunior:Schaken voor beginners/Winnen
Winnen doe je door de koning schaakmat te zetten. Schaakmat (vaak ook kortweg "mat" genoemd) betekent dat er:
- een vijandig stuk de koning kan slaan; en
- de koning geen kant meer op kan gaan zonder bij de volgende beurt geslagen te worden; en
- dat er geen stuk meer tussen de aanvaller en de koning kan worden geplaatst.
Als alleen het eerste het geval is, zeggen we dat de koning "schaak" staat. Is het tweede en het derde het geval, maar niet het eerste, dan wordt dit "pat" genoemd. Bij pat is het spel ook afgelopen, maar dan zonder winnaar; het is een van de vormen van remise.
De verliezende speler legt de koning soms om als teken dat hij opgeeft. Het maakt bij winnen niet uit hoeveel stukken er van iemand geslagen zijn; het enige wat telt is de koning. Bij winst krijgt de winnende speler 1 punt, de verliezende speler 0 punten. Is het remise, dan ontvangen beide spelers een halve punt.