Basiskennis chemie 3/Naamgeving/Anorganische moleculaire stoffen



Anorganische moleculaire stoffen

In het schema bij de naamgeving van de zouten is al aangegeven dat er in de chemie drie grote groepen verbindingen zijn, elk met zijn eigen naamgegevingsysteem.

Chemische Nomenclatuur Anorganisch Nomenclatuur Nomenclatuur van Zouten Kation Alleen metaal
samengesteld ion
Anion Alleen niet-metaal
samengesteld ion
Nomenclatuur van Moleculaire Anorganische Verbindingen
Organische Nomenclatuur
Dit hoofdstuk behandelt de naamgeving van de anorganische moleculaire stoffen, het blauw aangegeven stuk in bovenstaande tabel.

Moleculaire stoffen

In moleculaire stoffen worden de covalente bindingen tussen de atomen verzorgd door gedeelde paren elektronen. Dit heeft een aantal gevolgen.

  • De atomen van deze verbindingen vormen echte moleculen. In een oplossing blijven de atomen, anders dan bij de zouten, bij elkaar.
  • De buitenkant van de moleculen heeft geen goede mogelijkheid om aan andere moleculen te binden. Ook in tegenstelling tot de zouten hebben moleculaire anorganische stoffen meestal een laag smelt- en kookpunt.
  • In de vaste vorm zijn deze stoffen vaak wasachtig, als kaarsvet, en zeker niet bros zoals de zouten.
Smeltpunt
Kookpunt

Polaire covalente binding

Het bindingstype is covalent. Bestaat de verbinding maar uit één soort atomen dan zitten de elektronen netjes in het midden tussen de atomen. Bestaat de verbinding uit verschillende atoomsoorten, dan is de binding meer of minder polair: er is een meer positieve en een meer negatieve kant aan te wijzen. In chloormonofluoride vormt chloor de meer positieve kant van het molecuul, het fluor-atoom de meer negatieve kant.
polaire bindingen
 

Namen van moleculaire stoffen

Net als bij de zouten is de naamgeving gebaseerd op de verdeling van lading in het molecuul. Eerst wordt het minst elektronegatieve element genoemd. Dit gebeurt met de Nederlandse naam. Dan komt het meest elektronegatieve element met de officiële naam (kijk bij de naamgeving van anionen hoe die luidt). Omdat lang niet altijd het maximale aantal elektronen gedeeld wordt, is niet zonder meer te voorspellen hoeveel atomen van elk element in het molecuul voorkomen. Daarom wordt dit ook aangegeven in de naam. Hiervoor worden de Griekse telwoorden gebruikt.
Regel

Voorbeelden

In onderstaande tabel staan een aantal voorbeelden van de stoffen in deze groep.

Formule Naam Triviale naam Model
  Triwaterstofnitride Ammoniak  
  Koolstofmonoöxide koolmonoxide kolendamp  
  Koolstofdioxide koolzuurgas  
  Zwaveldioxide  
  Zwaveltrioxide  
  Chloordioxide  
  Dichloormonoxide  

Bij bovenstaande tabel horen de volgende opmerkingen:

1. De formule van ammoniak (triwaterstofnitride) wordt vanuit het verleden meestal genoteerd als   ondanks het feit stikstof elektronegatiever is dan waterstof.
2. Je ziet in de voorbeeldden dat de aanduiding "mono" voor "1" vaak weggelaten wordt. Een uitzondering daarop is het giftige koolstofmonoöxide. Om verwarring te voorkomen wordt "mono" hier juist NIET weggelaten.
3. De "o" en de "a" aan het einde van "mono", "tetra" en de volgende telwoorden wordt soms weggelaten voor de "o" van oxide:
Koolstofmonoöxide wordt Koolstofmonoxide
Dichloorpentaoxide wordt Dichloorpentoxide
4. De bollachtige vormen in de rechter kolom stellen atomen voor. Voor de verschillende atoomsoorten worden verschillende kleuren gebruikt:
  • Zwart: koolstof
  • Wit: Waterstof
  • Blauw: Stikstof
  • Rood: Zuurstof
  • Groen: Chloor
  • Geel: Zwavel
De kleurcodering is niet officieel vastgelegd, maar wordt wel heel vaak met deze betekenissen gebruikt
voorbeelden




Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.