Klarinet/Familie
Er bestaan klarinetten in verschillende formaten. De meest gebruikte klarinet van de klarinetfamilie is de besklarinet. Die heet besklarinet omdat als je er een noot met vingerzetting behorende bij een bes er op speelt, deze klinkt als een c op een piano. In harmonieorkesten wordt ook de basklarinet veel gebruikt. In symfonieorkesten hebben klarinettisten ook een A-klarinet naast zich staan, daarop kan muziek met veel kruisen makkelijk gespeeld worden. Ook de C-klarinet, handig voor muziek in C-groot, wordt nog wel gebruikt.
Doordat een besklarinet op een bepaalde manier is gestemd moet je dus altijd hoger transponeren om bijvoorbeeld met een piano samen te spelen, tenzij de muzieknotatie daarop is aangepast. Met een C-klarinet hoeft niet getransponeerd te worden.
In de tabel hieronder de heden ten dage courante klarinetten. Er zijn in het verleden nog meer varianten geweest.
Naam | Bijzonderheden | Lengte [cm] | Afbeelding (soms zonder mondstuk) | Bereik |
---|---|---|---|---|
As-klarinet | piccoloklarinet of sopranino | 35 | ||
sopraan | ||||
Es-klarinet | 48 - 49 | |||
D-klarinet | 52 | |||
C-klarinet | 57 | |||
Bes-klarinet | de meest gebruikte klarinet | 67 | ||
A-klarinet | 71 |
Met Duits systeem |
||
G-klarinet | Ook wel Turkse klarinet genoemd. | |||
Bassetklarinet in A | ||||
Bassetklarinet in C | Dit is - vermoed men - een verlengde bes-klarinet geweest, die als laagste noot een C had in plaats van de gebruikelijke E. Er bestaan geen exemplaren meer van, maar uit oude muzieknotaties wordt geconcludeerd dat hij bestaan moet hebben, onder andere in het klarinetconcert van Mozart. Daarom wordt het instrument nog wel af en toe gebouwd. | |||
Bassetklarinet in bes | ||||
Alt | ||||
Altklarinet in Es | 95 | |||
Bassethoorn of tenor | ||||
Bassethoorn in F | 107 | |||
lagere soorten | ||||
Basklarinet in bes | 135 | |||
Contra-alt in es |
Links contrabas, rechts contra-alt, beide van metaal. |
|||
Contrabas in Bes | 265 - 280 | |||
Subcontra-altklarinet | Curiosum, hiervan zijn er drie gebouwd
door de firma Leblanc |
|||
Subcontrabasklarinet | Curiosum: hiervan is er slechts een gebouwd
door de firma Leblanc. De laagste tonen op deze klarinet zijn subsoon en niet hoorbaar voor een mens. |
Bij de grootste klarinetten, vanaf de altklarinet is het mondstuk gebogen naar de mond toe, en is ook de beker naar boven gekromd. De andere klarinetten zijn recht. Al deze klarinetten zijn transponerend. Dat betekent dat dezelfde vingergrepen worden gebruikt. Een ervaren klarinettist kan daarom makkelijk omwisselen van instrument.