Wikibooks

Onderwijs in relatie tot P2P/Deletionisten

< Onderwijs in relatie tot P2P
← Decentraal systeem Onderwijs in relatie tot P2P Deliberatieve democratie →

Deletionisten (Engels: deletionists) zijn Wikipedia-gebruikers die voorstander zijn van strenge selectiecriteria waaraan een artikel moet voldoen om toegelaten te worden tot de gratis online encyclopedie. Zij vinden dat enkel puur encyclopedische onderwerpen een plaats moeten hebben op Wikipedia. Met deze opvatting staan ze tegenover de inclusionisten (inclusionists), die vinden dat Wikipedia zo breed en volledig mogelijk moet zijn en dus ook triviale informatie moet toestaan.

Deletionisten en P2P

bewerken

Wikipedia geldt als een schoolvoorbeeld van een peer-to-peernetwerk. Michel Bauwens gebruikt in zijn boek De wereld redden (2013) Wikipedia meermaals om zijn theorieën te illustreren. Iedereen kan deze encyclopedie raadplegen, nieuwe artikelen toevoegen en bestaande informatie bewerken. De gebruikers dragen zo bij tot een gemeenschappelijk goed, zij creëren zelf de gebruikswaarde. Kennis wordt zo een openbaar goed, een deel van de commons.

Deze openheid en gelijkheid zorgen er natuurlijk ook voor dat er heel wat kritiek is op Wikipedia. Dat iedereen, ongeacht je persoonlijke kennis of diploma, kan bijdragen aan de encyclopedie, stuit niet alleen de auteurs van traditionele encyclopedieën als Encyclopaedia Britannica en Encarta tegen de borst, maar ook heel wat mensen die hierdoor vrezen voor de kwaliteit en de inhoudelijke correctheid van de artikelen. In 2012 verzocht socioloog Luc Huyse bijvoorbeeld om het artikel over zijn persoon van Wikipedia te verwijderen, omdat het niet was geschreven door een kenner ter zake (Schaevers, 2012).

Om de integriteit en de kwaliteit van de artikelen op Wikipedia te bewaken, werden moderatoren (editors) in het leven geroepen. Zij controleren nieuwe toevoegingen en recente wijzigingen. Doorgaans wordt men moderator op basis van verdienste: wie een naam heeft opgebouwd als auteur van inhoudelijk en vormelijk sterk uitgewerkte artikelen, krijgt de kans om moderator te worden. Het moderatorenbeleid zoals dat nu bestaat, kent echter ook zijn gebreken. Zelfs Michel Bauwens, die het idee achter Wikipedia sterk verdedigt, heeft zijn bedenkingen bij de manier waarop de encyclopedie nu georganiseerd wordt. Hij hekelt dit in zijn boek op volgende manier: "Als je tegenwoordig een bijdrage schrijft voor Wikipedia, is die na een week verdwenen en niet altijd om de goede redenen. Het artikel kan inhoudelijk uitstekend zijn, maar vormelijke gebreken vertonen. Een jonge techneut in de VS kan een bijdrage verwijderen omdat hij ze onbelangrijk vindt, ook al weet hij niets af van het onderwerp in kwestie. Zo ken ik persoonlijk het geval van een bevrijdingstheoloog in Sri Lanka die meer dan veertig boeken op zijn naam heeft staan, maar wiens profiel door een redacteur van Wikipedia werd verwijderd omdat hij de man niet belangrijk genoeg vond." (Bauwens & Lievens, 2013, p. 141). Voor Bauwens is de peer-to-peergedachte bij de Engelstalige Wikipedia zelfs helemaal zoek. “De controlehiërarchie van de redacteuren heeft te veel macht verworven. Vaak weten de redacteuren minder over het onderwerp dan de specialisten die de bijdragen leveren” (Bauwens & Lievens, 2013, p. 29).

Een andere kwestie die deze openheid opwerpt, is: als er geen echte regelgeving is, wie bepaalt dan wat wel en niet mag op Wikipedia? Wie beslist wat vermeldenswaardig is, wat belangrijk en relevant genoeg is om te delen met de wereld? (Pavley, 2012) De stichter van Wikipedia, Jimmy Wales, heeft zich hier nooit expliciet over uitgesproken.

Voorbeeld

bewerken

Rond 2008 kwam Wikipedia, dat in 2001 werd opgericht, voor het eerst voor een keuze te staan. Moet de encyclopedie streven naar volledigheid en dus alle aspecten van de menselijke kennis toelaten, of moet het zich concentreren op ernstige, wetenschappelijke onderwerpen die algemene bekendheid genieten? Deze kwestie leidde bij de actieve gebruikers tot het ontstaan van twee kampen, de deletionists en de inclusionists (Profnews, 2008).

Geen enkele Wikipediaan zal in twijfel trekken dat bijvoorbeeld Dwight D. Eisenhower of de evolutietheorie duidelijk hun plaats in de encyclopedie verdienen (Meta-Wiki, 2003). Het probleem ligt echter bij informatie over triviale onderwerpen. Nu vind je op Wikipedia artikelen terug over personages uit films, boeken, strips en tv-reeksen, over liedjes en over beroemdheden uit de populaire media. Je kan in de encyclopedie dus, naast heel wat historische en wetenschappelijke onderwerpen, ook Astrid Bryan, Frank Bomans en Dos cervezas terugvinden. Ook artikelen over serieuzere onderwerpen bevatten vaak een trivia-sectie met verwijzingen naar populaire cultuur en media. De deletionisten zouden deze informatie liefst verwijderd zien. Strengere selectiecriteria voor welke onderwerpen toegelaten zijn op Wikipedia, zouden er volgens hen toe leiden dat Wikipedia een hoogkwalitatieve encyclopedie met een respectabele reputatie wordt in plaats van een verzameling van trivia en weetjes. Ook het bestaansrecht van artikelen die erg beperkt zijn in lengte of diepgang (vaak aangeduid als ‘beginnetjes’ of ‘stubs’), wordt vaak in twijfel getrokken door de deletionisten. Het debat woedt nog steeds. Zoals The Economist het in 2008 samenvatte: “A deletionist wonders what message it sends when there is more “knowledge” available about Pokémon characters than about quantum mechanics; an inclusionist responds that the Pokémon articles do not preclude the addition of more articles about quantum physics.”

Theoretische duiding

bewerken

Er bestaan wel degelijk criteria waaraan een onderwerp moet voldoen om zijn eigen artikel in de encyclopedie te krijgen. De meeste daarvan hebben te maken met neutraliteit (een artikel moet vanuit een neutraal standpunt geschreven zijn), referenties (een artikel moet verwijzingen naar externe bronnen bevatten) en stijl (een artikel moet in de standaardtaal geschreven zijn en op een encyclopedische wijze), maar ook met de relevantie van het onderwerp. Een artikel dat niet relevant is, wordt door gebruikers of moderatoren beoordeeld als ‘ne’ of ‘niet-encyclopediewaardig’ en na een open overleg (waar ook gewone gebruikers aan mogen deelnemen) doorgaans verwijderd. De deletionisten, verenigd in de Association of Deletionist Wikipedians, willen deze criteria aan de poort echter strenger maken en de moderatoren meer macht geven om niet-relevante en minder kwalitatieve artikelen te verwijderen. Hun tegenstanders, de inclusionisten, vrezen dat deze normen zullen leiden tot bureaucratie. Bovendien ontmoedigt het niet-toestaan van triviale onderwerpen de vrije bijdrage en legt het de drempel om spontaan informatie toe te voegen aan Wikipedia hoger. Een stap verder bestaat de vrees dat informatie die niet te vinden valt op Wikipedia, dat intussen de klassieke encyclopedieën verdrongen heeft als informatiebron, onbekend zal blijven voor veel mensen (Pavley, 2012). Dan zitten we terug buiten de openheid van de commons.

Een waterdichte regelgeving en beoordelingsprocedure voor bijdragen aan de gratis online encyclopedie kunnen mogelijk een uitkomst bieden. Deze zijn er vooralsnog echter niet. Het debat tussen deletionisten en inclusionisten woedt dus nog steeds verder.

Externe linken

bewerken

Referenties

bewerken
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.