Wikibooks

Onderwijs in relatie tot P2P/Protocol

< Onderwijs in relatie tot P2P
← Productiviteit Onderwijs in relatie tot P2P Protosysteem →

In een protocol worden verschillende regels, afspraken of richtlijnen vermeld voor personen of groepen. De vorm van een protocol kan verschillen afhankelijk van de toepassing. In een ziekenhuis zal bijvoorbeeld een protocol bestaan voor het nemen van een bloedstaal. Hierin zullen alle stappen vermeld zijn die doorlopen moeten worden.

‘Protocol’ houdt verband met ‘prototype’. Een 'prototype' is een oorspronkelijke versie van een document, plan,...Vaak wordt op basis van deze oorspronkelijk versie verder gedacht/gewerkt, om tot een definitieve versie te komen.

Protocol en P2P

bewerken

‘Het gebruik van de termen ‘protocol’ en ‘prototype’ in relatie tot peer-to-peer situeert zich in het boek van Michel Bauwens bij de beschrijving van peer-to-peer in relatie tot politiek (Lievens, De Politiek van peer- to- peer, 2014).

De P2P-foundation (P2P-foundation, 2012) maakt gebruik van een definitie voor ‘protocol’ van Alexander Galloway namelijk: 'How control exists after decentralization’ (Galloway, 2004) of hoe een protocol ervoor kan zorgen dat controle kan bestaan na decentralisatie.

Meestal zal in een P2P-systeem niet duidelijk zijn waar de macht zich bevindt. De macht bevindt zich vaak niet op één plaats maar is verspreid, gedecentraliseerd. Duidelijke afspraken zullen nodig zijn. Deze kunnen worden vastgelegd in een protocol.

Een andere definitie voor ‘protocol’ in de context van peer-to-peer kan gegeven worden als: ‘Protocol is a technique for achieving voluntary regulation within a contingent environment.’ (Galloway, 2004). Deze definitie, die gebruikt wordt door computerwetenschappers, wordt ook besproken door Galloway.

Binnen een peer-to-peersamenleving kan het nodig zijn protocollen vast te leggen om bepaalde relaties en transacties met private (kapitalistische) firma’s vast te leggen. Michel Bauwens spreekt van drie coördinatie-mechanismen: de staat, de markt en de burgersamenleving (Lievens, de wereld redden, 2014). In het kapitalistisch model staat de markt centraal. Een kapitalistisch model is gebaseerd op de aanwezigheid van schaarste om de marktprincipes van vraag en aanbod staande te houden. In een peer-to-peer model wordt ervan uitgegaan dat goederen van iedereen en van niemand zijn. Ze zijn ‘gemeengoed’. Het principe van de vrije markt zal volgens Michel Bauwens niet volledig verdwijnen maar het aandeel ervan zal in een peer-to-peersamenleving verkleinen. Er zullen dus afspraken gemaakt moeten worden tussen private bedrijven, die iets ‘op de markt brengen’, en peer-to-peerinitiatieven die producten of kennis ten dienste stellen. Deze afspraken kunnen worden vastgelegd in een protocol.

Een prototype ontstaat wanneer het oude systeem in crisis verkeert. Binnen dit oude systeem is het prototype van het nieuwe systeem aanwezig. Michel Bauwens gebruikt dit bij de overgang van slavernij naar het feodale systeem met lijfeigenen. Het nieuwe systeem vertoont nieuwe elementen, maar is niet onafhankelijk aangezien het nog volledig verbonden is en gedomineerd wordt door het oude stelsel (Lievens, de wereld redden, 2014). Meestal worden, in onze kapitalistische samenleving, nieuwe ontwikkelingen uitgevoerd door één persoon of groep. In een P2P-samenleving kunnen verschillende individuen, onafhankelijk van elkaar, werken aan de ontwikkeling en verbetering van een bestaand systeem. Het vastleggen van afspraken kan hier nodig zijn. Dit kan gebeuren door het vastleggen van een protocol.

Voorbeeld

bewerken

In het artikel ‘Protocol for peer-to-peer networking in mobile environments’ (Schollmeier, 2003) wordt de link gelegd tussen peer-to-peer en mobiele ad hoc netwerken. Beide gebruiken ze, volgens het Schollmeier (2003), dezelfde ideeën om een netwerk te creëren zonder hulp van centrale entiteiten. De combinatie van beide systemen, een peer-to-peer netwerk en het gebruik van mobiele ad hoc netwerken, levert volgens de auteur nieuwe kansen en mogelijkheden binnen het domein van communicatie. In het artikel worden ook problemen aangekaart die de combinatie van beide systemen met zich mee kunnen brengen. Als mogelijke oplossing voor deze problemen stelt Schollmeier (2003) het ‘Mobile peer-to-peer protocol’ voor. Het protocol gaat een kader vormen waarbinnen de creatie van verschillende diensten met betrekking tot ad hoc netwerken mogelijk wordt. Het protocol bepaalt met andere woorden de krijtlijnen waarbinnen het mogelijk wordt peer-to-peer en mobiele ad hoc netwerken te verenigen.

Een ander voorbeeld waar het gebruik van een protocol in een peer-to-peercontext gebruikt wordt, is ‘Fora do Eixo’. Dit wordt door Michel Bauwens voorgesteld en is een peer-to-peercultuurnetwerk in Brazilië. De uitleg hiervan kan terug gevonden worden in het boek van Jean Lievens op pagina 104 (Lievens, Fora do Eixo: een gigantisch p2p-cultuurnetwerk in Brazilië, 2014). In dit project hebben een aantal studenten de handen in elkaar geslagen om muzikanten te helpen in hun levensonderhoud. De artiesten maken gebruik van een soort kredietkaart die vier munten hanteert. Er wordt gebruik gemaakt van een eigen boekhoudkundig systeem. De werking van dit systeem en afspraken hieromtrent zullen moeten worden vastgelegd in een ‘protocol’.

In beide illustraties zorgt het opstellen van een protocol ervoor dat binnen het peer-to-peernetwerk bepaalde afspraken, regels, krijtlijnen,… worden vastgelegd, die er toe bijdragen vlot te kunnen functioneren binnen, en met behulp van, een peer-to-peernetwerk.

Theoretische duiding

bewerken

In een traditioneel bedrijf is de hiërarchische structuur duidelijk. Deze wordt meestal vastgelegd in een organigram waaruit blijkt hoe de machtsverhoudingen en taken binnen een bedrijf gesitueerd zijn. De opbouw van zo een organigram neemt meestal de vorm aan van een piramide. In de basis zijn veel personen gesitueerd en hoe meer naar de top gegaan wordt, hoe minder personen worden teruggevonden. In een peer-to-peersysteem is het moeilijker te kijken waar de macht zich bevindt. De machtsverhoudingen zijn vaak ook niet strikt uitgeschreven. Nochtans ontstaan ook in dergelijk systeem machtskernen, knooppunten of hubs, zoals Michel Bauwens aangeeft. De netwerken en associaties die gevormd worden, zijn er meestal tussen personen van hetzelfde ‘niveau’. Individuen kunnen zich vrij met elkaar verbinden bijvoorbeeld op basis van gemeenschappelijke interesses of een gemeenschappelijk doel. Michel Bauwens spreekt van drie soorten van netwerken (Lievens, De macht van het protocol, 2014). Er zijn centralistische systemen waarbij één macht alles controleert. Er zijn decentrale systemen, waarbij de macht verspreid is en waar verschillende machtscentra onderling kunnen concurreren. Voor een peer-to-peersysteem, waar individuen zich vrij met elkaar kunnen verbinden, spreekt Michel Bauwens van een gedistribueerd systeem. Dit zou gezien kunnen worden als een decentraal systeem omdat er geen sprake is van één macht. Het probleem met zulk systeem is dat het niet duidelijk is voor de gebruikers of er al dan niet hiërarchievorming is. Hierbij wordt verwezen naar de gebruiksdefinitie door Galloway die het opstellen van een protocol ziet als een oplossing voor dit probleem (Galloway, 2004). Volgens Michel Bauwens kan het opstellen van een protocol de diversiteit van peer-to-peersystemen beschermen tegen hiërarchievorming (Lievens, De macht van het protocol, 2014). Het belang hiervan wordt geïllustreerd aan de hand van Facebook als voorbeeld.

'Op facebook kan iedereen contacten leggen met iedereen. Mensen kunnen er groepen vormen, activiteiten aankondigen en organiseren, zelfs een revolutie organiseren! Maar wie bepaalt het ontwerp van Facebook? Hoe is de fysieke structuur van Facebook georganiseerd en wie zijn de eigenaars? Hoe word je door Facebook gemanipuleerd bij de keuzes die je maakt? Een ingenieur die voor Facebook werkt, vertelde mij dat Facebook geïnteresseerd is in zo veel mogelijk connecties want elke connectie is een kans om een advertentie te laten zien en elke advertentie vertegenwoordigt een potentiële transactie. Hoe meer connecties, hoe groter de kans dat er iemand een advertentie aanklikt en iets koopt. Dus wat doet Facebook? Bijvoorbeeld aan vrouwen vragen of ze hun profielfoto al hebben veranderd… Het probleem van Facebook en van Web 2.0 in het algemeen is dat het protocol niet volledig peer-to-peer is. Het netwerk wordt gecontroleerd en jij wordt beïnvloed.' (Lievens, De macht van het protocol, 2014).

Als reactie hierop stelt Michel Bauwens voor protocollaire kaarten op te stellen die ons laten zien waar de macht, die ons gedrag beïnvloedt, zich bevindt.

bewerken

Een 'protocol' werd omschreven als iets waarin regels en afspraken binnen een bepaald domein worden vastgelegd. Een voorbeeld hiervan is het protocol van Kyoto. Hierin werden regels en afspraken vastgelegd voor het reduceren van broeikasgassen. Er werd een systeem ontwikkeld voor een markt in emissierechten (België, 2013). http://www.klimaat.be/nl-be/klimaatbeleid/internationaal-klimaatbeleid/protocol-van-kyoto/

Bij de definities kwam de term ‘prototype’ reeds ter sprake. Hierbij wordt verwezen naar de wikipagina waar dit concept kan worden teruggevonden. (Onderwijs in relatie tot P2P/Kernconcepten, 2014) https://nl.wikibooks.org/wiki/Onderwijs_in_relatie_tot_P2P/Kernconcepten#P

De definitie van protocol van Alexander Galloway, die te vinden is op de website van de P2P-foundation, werd reeds gegeven. Via onderstaande link is een interview met Alexander Galloway met als titel ‘Alexander Galloway on Protocollary Power’ (Alsina, 2009). http://p2pfoundation.net/Alexander_Galloway_on_Protocollary_Power

Bij de illustraties werd gesproken van het gebruik van een protocol in mobiele netwerkomgevingen. Het volledig artikel met als titel ‘Protocol for peer-to-peer networking in mobile environments’ is terug te vinden via onderstaande link. (Schollmeier, 2003) http://ieeexplore.ieee.org/xpl/login.jsp?tp=&arnumber=1284159&url=http%3A%2F%2Fieeexplore.ieee.org%2Fiel5%2F9031%2F28660%2F01284159.pdf%3Farnumber%3D1284159

In onderstaande link kan meer informatie gevonden worden over het peer-to-peernetwerk uit Brazilië, Fora do Eixo, besproken bij de illustratie (Poljokan, 2014). https://www.scribd.com/doc/59754560/The-Brazilian-System-for-the-Solidarity-Culture-Fora-Do-Eixo-Card

In bovenvermelde tekst werd gesproken van een organigram als een voorstelling waarbinnen de hiërarchie binnen een bedrijf of instelling duidelijk wordt. De machtsverhoudingen kunnen in een organigram duidelijk worden afgelezen. Als voorbeeld van een organigram wordt verwezen naar het organigram van de centrale bibliotheek van de KU Leuven (Universiteitsbibliotheekdiensten, 2013). http://bib.kuleuven.be/bibc/over/organigram

Referenties

bewerken
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.