Wikijunior:Elektriciteitsproefjes/Solderen

Bij solderen ben je een metaal aan het smelten. Zoals je waarschijnlijk wel weet, zijn de meeste metalen pas vloeibaar bij heel hoge temperaturen (de temperatuur waarbij een metaal vloeibaar wordt, noemen we ook wel het smeltpunt).

Er zijn wel een paar uitzonderingen: de metalen tin en lood. Die smelten al bij een temperatuur rond de 230 graden Celsius. Dat is veel heter dan kokend water, maar veel kouder dan bijvoorbeeld de smelttemperatuur van ijzer, dat pas smelt bij 1538 graden Celsius. Soldeer is voornamelijk van tin gemaakt. Lood is giftig, dat wordt niet meer gebruikt om te solderen.

De tip van de soldeerbout wordt ongeveer 400 graden heet, dus dan smelt het soldeertin heel makkelijk.

Nodig

Voor het solderen heb je dus drie dingen nodig:

1. Een soldeerbout
2. Soldeertin
3. Losse elektriciteitsdraden die je aan elkaar wilt solderen

En nog wat hulpmiddelen

1. Een nat sponsje
2. Een houder om de hete soldeerbout op te leggen
3. Eigenlijk heb je drie handen nodig, maar oefening helpt.

Soldeerdraad

Soldeerbout

Stop de stekker van de soldeerbout in het stopcontact en wacht een paar minuten tot hij heet is.

Je houdt een soldeerbout vast als een hele grote pen bij het handvat! Let er goed op dat je je vingers niet brandt. Zet steeds netjes je soldeerbout weg in de houder. Als je hem los op tafel legt, brand je misschien een gat in de tafel, of dan brand je jezelf als hij van tafel af valt.

Hoe soldeer je?

1. Haal ongeveer 1 cm plastic omhulsel van de draden af.
2. Laat je soldeerbout warm worden.
3. Veeg je soldeerbout schoon aan het sponsje.
4. Doe een klein beetje vers soldeer op de punt; het smelt meteen.
5. Houd de soldeerbout tegen de eerste draad die je wilt verbinden, wacht tot de draad ook heet is.
6. Ga de draad helemaal omhullen met vloeibare soldeer. Je houdt de soldeertin er indien nodig nog bij voor extra soldeer.
7. Leg de draad neer om af te koelen. Zorg dat het hete deel "in de lucht" steekt.
8. Doe hetzelfde met de tweede draad.
9. Houd de twee vertinde draden samen tegen de soldeerbout en maak ze tegelijk heet.
10. Als de soldeer op de draden is gesmolten zitten de draden aan elkaar vast, maar houdt ze vast totdat de soldeer weer is gestold.
11. Kijk ook eens of je soldeertin gaat smelten door het dicht bij de soldeerbout tegen de draad te houden.

Als de draad te koud is, dan blijft de soldeer als een druppeltje op de draad liggen of valt er zelfs vanaf. Dat noemen ze een koude las en die houdt niet goed.