Gedichten uit de wereldliteratuur/The Prelude

The Prelude; or, Growth of a Poet's Mind (De prelude; of Groei des Dichters Geest) is een autobiografisch, filosofisch gedicht in blank vers van de Engelse dichter William Wordsworth (1770-1850). Wordsworth schreef de eerste versie toen hij 28 jaar was, en bleef er de rest van zijn leven aan verder werken zonder het te publiceren. Hij gaf het ook nooit een titel; hij noemde het "Gedicht (titel nog niet vastgelegd) opgedragen aan Samuel Samuel Taylor Coleridge en verwees er in zijn brieven aan zijn zuster Dorothy naar als "het gedicht over mijn geestelijke groei." Pas 3 maanden na zijn dood, in 1850, werd het bij het grote publiek bekend als The Prelude, een titel die zijn vrouw Mary het had gegeven.

William Wordsworth

Fragment uit The Prelude over de rivier Derwent ... Was it for this That one, the fairest of all rivers, loved To blend his murmurs with my nurse's song, And, from his alder shades and rocky falls, And from his fords and shallows, sent a voice That flowed along my dreams? For this, didst thou, O Derwent! winding among grassy holms Where I was looking on, a babe in arms, Make ceaseless music that composed my thoughts To more than infant softness, giving me Amid the fretful dwellings of mankind A foretaste, a dim earnest, of the calm That Nature breathes among the hills and groves. ... vertaling Was het daarvoor Dat een der allermooiste rivieren placht haar gemurmel te vermengen met 't wiegelied van mijn verzorgster en, vanuit het lommer van elzen en rotsige schietstroom en haar ondiepten, een stem zond die stroomde langs mijn dromen? Want dit deed jij, O Derwent! vloeiend tussen grasrijke eilandjes waar ik als zuigeling naar keek, je gestage muziek aanhorend die mijn gedachten vormde tot kindse zachtheid, als voorproef voor mij en de gejaagde mens, een vermoeden van de rust die Natuur ademt tussen de heuvels en de boomgaarden. (vertaling: Jules Grandgagnage)

Structuur

Oorspronkelijk was The Prelude bedoeld als proloog van een lang, driedelig filosofisch gedicht dat Wordsworth The Recluse, wilde noemen. Niettegenstaande hij met dit plan al zo vroeg begonnen was en er nog mee bezig was tot kort voor zijn dood, slaagde hij er alleen in om The Prelude en het tweede deel van The Excursion af te krijgen. Van de rest van de geplande delen resten slecht fragmenten.

Inhoud

Het werk is een poëtische reflectie op Wordsworths eigen gevoel van zijn poëtische roeping zoals die zich ontwikkelde in de loop van zijn leven. Maar de focus en de stemming van het gedicht verschillen sterk van de neoklassieke periode en plaatsen het duidelijk in de romantiek. Terwijl John Milton (die hij met naam noemt in versregel 169 van Book One) in Paradise Lost Gods schepping en de zondeval van de mens herschrijft om "de wegen van God ten opzichte van de mens te rechtvaardigen", kiest Wordsworth zijn eigen geest en verbeelding als een waardig onderwerp voor een episch gedicht.

Deze spirituele autobiografie wortelt in Wordsworths metafoor dat het leven een reis is waarbij het einde samenvalt met het begin. Het gedicht begint met de beschrijving van een letterlijke reis met als doel het dal van Grasmere. De Prelude vertelt ook een aantal latere reizen, met name de oversteek van de Alpen in Book VI en, in het begin van het laatste boek als climax, de beklimming van de Snowdon. In de loop van het gedicht worden dergelijke letterlijke reizen het metaforische vehikel voor een spirituele reis - de zoektocht in het geheugen van de dichter.

Versies

Er zijn drie versies van het gedicht bekend:

• De 1850-versie, verschenen kort na de dood van Wordsworth, in 14 boekdelen
• De 1805 versie, die werd gevonden en gedrukt door Ernest de Sélincourt in 1926, in 13 boekdelen.
• De 1799-versie. Dit is een veel kortere versie bestaande uit twee delen, samengesteld in 1798-99.

Tussen de versies van 1805 en 1850 zijn geen belangrijke verschillen in inhoud of structuur. Wordsworth bracht 45 jaar door met polijsten van de stijl. Volgens The Norton Anthology of English Literature is de 1850-versie weliswaar meer gepolijst, maar enigszins tam in vergelijking met de versie van 1805.

Zie ook

• The Prelude: The stealing of the boat, met Nederlandse vertaling

Noten