Quenya/Speciale stamvormen

Woorden met een misleidende eindletter

Volgende woorden lijken op -r te eindigen, maar het zijn eigenlijk woorden op -s:

cár, cas- "hoofd"

cor, cos- "oorlog"

fandor, fandos- "monster"

mar, mas- "huis, woonst"

nier, nies- "honingbij"

Ze hebben enkel in de nominatief enkelvoud een -r, in alle andere naamvallen volgen ze cos (zie Quenya/Verbuigingsparadigma's).

En deze woorden lijken op -s te eindigen maar het zijn feitelijk woorden op -t:

ceres, ceret- "aardewerk"

hes, het- "gezinsgenoot"

palis, palit- "gazon, grasveld"

Ze hebben enkel in de nominatief enkelvoud een -s, in alle andere naamvallen volgen ze sarat (zie Quenya/Verbuigingsparadigma's).

Verdubbelde t-stammen

Verdubbeling op ts

Bij een aantal woorden op -t vinden we geen echte verdubbeling maar echter een extra -s:

helet, helets- "pelsmantel"

henet, henets- "raam"

orot, orots- "grot"

quelet, quelets- "lijk"

Ook enkele woorden op -s behoren tot deze groep:

aris, arits- "dochter"

cangaris, cangarits- "wever"

fas, fats- "kwast"

nos, nots- "damp"

oaris, oarits- "zeemeermin"

En één uitzonderlijk woord op -ë:

vitë, vits- "sap"

Deze woorden hebben een afwijkende locatief en possessief enkelvoud, ze hebben alle een u-duaal:

	enkelvoud	meervoud	duaal	part. meerv.
nominatief	helet	heletsi	heletsu	heletseli
genitief	heletso	heletsion	heletsuo	heletselion
possessief	heletwa	heletsiva	heletsuva	heletselíva
datief	heletsen	heletsin	heletsun	heletselin
ablatief	heletsello	heletsillon(r)	heletsullo	heletselillo(n)(r)
allatief	heletsenna	heletsinnar	heletsunna	heletselinna(r)
locatief	heletsë	heletsissen	heletsussë	heletselisse(n)
instrumentalis	heletsenen	heletsinen	heletsunen	heletselínen
respectief	heletses	heletsis	heletsus	heletselis

Verdubbeling op tt

calumet, calumett- "lamp"

cehtecet, cehtecett- "kuiken"

lat, latt-, "flap, deksel"

lequet, lequett- "scharnier, gewricht"

mat, matt- "maal"

nat, natt- "ding"

tecet, tecett- "brief"

Ze worden verbogen als henet, henets-.

Verdubbeling op ht

cecet, ceceht- "fazant"

met, meht- "doel"

mut, muht- "vuil"

sarat, saraht- "plank"

teret, tereht- "boor"

tet, teht- "plek, plaats"

welet, weleht- "zweer, tumor"

yat, yaht- "nek"

Ze worden verbogen als henet, henets-.

Klinkerverkorting

Sommige substantieven hebben een lange klinker die in de stamvorm verkort wordt, ze worden verder verbogen als woorden met een korte klinker:

lár, lar- "oor"

nén, nen- "water"

nér, ner- "man"

quén, quen- "persoon"

tál, tal- "voet"

yár, yar- "bloed" ^

^ het normale woord voor bloed is sercë.

Het woord yén "Elfs jaar" is een uitzondering, want de é blijft in alle naamvallen lang: yéni.

Klinkerverlenging

In enkele woorden vinden we de omgekeerde situatie, het zijn echter alle eigennamen:

Eruhin, Eruhín- "Kind van Eru"

Valatar, Valatár- "Valar-koning"

Atanatar, Atanatár- "Voorvader"

Casar, Casár- "Dwerg"

Klinkerwijziging

In sommige woorden vinden we een compleet andere klinker. Het meest voorkomend is dit bij de U-stammen en de I-stammen.

Er zijn 2 woorden met een stamvorm op –a maar met een nominatief op –o:

rauco, rauca- "demon"

sundo, sunda- "wortel"

Merk op: rauco is in het enkelvoud en het duaal een U-stam.

Er zijn ook 2 woorden op –a met een stamvorm op –i:

hína, híni- "kind"

ónona, ónoni- "tweeling"

Woorden met speciale tussenklinker

Zoals we eerder reeds konden zien: als een naamvalsuitgang toegevoegd wordt aan een woord op een medeklinker dan voegen we een extra –e– in tussen de stam en de uitgang, bvb.

macilen "aan een zwaard" (datief)

anarenna "naar een koning" (allatief)

Er zijn echter 4 woorden met een andere tussenklinker: met –o–

tol, toll- "eiland"

Mandos, Mandost- "Mandos"

we vinden dus bvb.

tolossë "op een eiland" (locatief)

Mandostonna "naar Mandos" (allatief)

met –a–

tál, tal- "voet"

umbar, umbart- "lot"

we vinden dus bvb.

talan "voor een voet" (datief)

i umbartanen "door het lot" (instrumentalis)

Onregelmatige stamvormen

Eerst een groep aanverwante woorden: Alle woorden die een "kamer" aanduiden eindigen op –san. Dit is afkomstig van sambë "kamer", bvb.:

caimasan, caimasamb- "slaapkamer"

Volgende twee behoren ook tot deze groep:

han, hamb- "grond"

san, samb- "kamer"

Maar sommige woorden zijn volledig onregelmatig:

cilapi, cilapinc- "roodborstje"

hyar, hyarm- "ploeg (landbouwwerktuig)"

las, lax- "val, strik"

lencë, lenqu- "ledemaat"

oito, oiont- "gebrek"

olos, olor- "droom"

pat, papt- "blaadje"

peltas, peltax- "steunpunt"

piet, piecc- "pin"

sat, sapt- "gat"

silit, siliqu- "vuursteen"

sincë, sinqu- "mineraal, metaal"

taran, taramb- "buffet"

telin, telimb- "dak, bedekking"

tyus, tyux- "herkauwer"

ulun, ulump- "kameel"

Enkele woorden lijken op 2-letter woorden, maar ze hebben echter een stamvorm:

rá, ráv- "leeuw"

nó, nów- "idee"

tó, tów- "wol"

De possessief enkelvoud van deze woorden eindigt op -va, de genitief op -vo:

rá → ráva, rávo

nó → nóva, nóvo

tó → tóva, tóvo

---

>> Quenya >> Quenya/Substantieven >> Quenya/Stamvormen >> Quenya/Speciale stamvormen