Quenya/Datief: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
(geen verschil)
|
Versie van 13 okt 2006 12:02
Gebruik
We gebruiken de datief voor het meewerkend voorwerp (dit begint meestal met het voorzetsel "aan" of "voor"):
- i nér anta i parma i eldan "de man geeft het boek aan de elf"
De woordorde is vrij omdat we het meewerkend voorwerp altijd aan de uitgang herkennen:
- i nér anta i eldan i parma "de man geeft de elf het boek"
- i eldan i nér anta i parma "aan de elf geeft de man het boek"
- i nér i eldan anta i parma
Enkele werkwoorden hebben wel een meewerkend voorwerp maar geen lijdend voorwerp:
- i vendi liltar i aranen "de meisjes dansen voor de koning"
Het werkwoord apsen- "vergeven, pardonneren" heeft een lijdend voorwerp in de datief:
- i aran apsenë i neren "de koning pardonneert de man"
(dus eigenlijk: schenkt genade aan de man).
Het substantief na het voorzetsel rá "namens" staat in de datief:
- i orco tullë rá Sauronden "de ork kwam namens Sauron"
Onpersoonlijke werkwoorden
De datief wordt ook gebruikt voor de ontvanger van een aantal onpersoonlijke werkwoorden:
- i seldon óla aiwion "de jongen droomt over vogels"
(zie ook: Quenya/Speciale werkwoorden)
Vorming
We discuss each of the numbers separately:
Singular
The basic ending is -n after vowels and -en after consonants.
Most words simply add this ending:
- aran "king" → aranen
- tári "queen" → tárin
- vendë "girl" → venden
Words that have a stem-form use this stem-form:
- nís "woman" → nissen
- curo "device" → curun
- lómë "night" → lomin
Plural
The ending is -in:
- macil "sword" → macilin
- elda "elf" → eldain
(note: this ending forms a diphthong when the noun ends in -a, -o or -u)
Exceptions:
- words ending in -ë drop this -ë and have -ín as ending:
- lassë "leaf" → lassín
- words ending in -ië drop this -ië and have -ín as ending:
- mornië "darkness" → mornín
- words ending in -i (or with a stem-form in -i) also get -ín:
- tári "queen" → tárín
- lómë "night" → lómín
Dual
The dual is regular:
- u-duals get -n:
- aldu "a pair of trees" → aldun (nom.sing.: alda)
- in t-duals the final -t is replaced by -nt:
- ciryat "a pair of ships" → ciryant (nom.sing.: cirya)
- aranet "a pair of kings" → aranent (nom.sing.: aran)
(note: these words are the only Quenya words that end in more than one consonant)
Partitive Plural
We always add -n to the nominative partitive plural:
- ciryali "some ships" → ciryalin (nom.sing.: cirya)
>> Quenya >> Quenya/Substantieven >> Quenya/Datief