Hypnotherapie/Hypnose

Dit boek is in ontwikkeling. Volg de wijzigingen door bij elk hoofdstuk op de ster te klikken of gebruik de toetscombinatie [alt+shift+w].

Een vrouw wordt onder hypnose gebracht, 1887

Trance

Suggestie

Trance is een toestand van diepe ontspanning. Het is vergelijkbaar met wat we ervaren als we dagdromen. Je maakt je los van je omgeving en gaat op in jezelf. In die toestand kan iemand contact maken met zijn onderbewuste door zijn of haar denken los te laten. Een hypnotherapeut zet hypnose als leerstrategie in om een cliënt te helpen om op een veilige manier in een gecontroleerde trance te geraken. De manier waarop de hypnotherapeut dit doet is onder meer gebaseerd op suggestie. Een van de eersten die hypnose op die wijze gebruikte was Charcot (1825-1893). Hij was een leraar van Freud, een van de grondleggers van de moderne psychiatrie.

Hypnotiseerbaarheid

Kinderen zijn beter te hypnotiseren dan jongeren, volwassenen of kleuters. Er is een minimale ontwikkeling in denken nodig, maar ook niet teveel, om goed hypnotiseerbaar te zijn. Denken namelijk kan de deur naar het onbewuste openen, maar die tegelijkertijd ook blokkeren. Carl Jung stelt dat ons levensdoel is deze twee delen van het 'zelf' – het bewuste mentale en het onbewuste gevoelsdeel – met elkaar in verbinding te laten treden. Wanneer het denken een te grote blokkade oproept, zal de hypnotherapeut nagaan (hypnotiseerbaarheidstest) of het opwekken van een trance binnen een redelijke termijn haalbaar is. Indien dit niet geval is, zal de hypnotherapeut er verstandig aan doen door te verwijzen of een alternatieve techniek toe te passen zoals bijvoorbeeld mindfulness.

Verschijnselen

De diepgang waarmee we in trance kunnen geraken kan verschillen. Deze diepgang is te herkennen aan bepaalde verschijnselen zoals

• schokken van armen of benen,
• verwijden van de pupillen,
• veranderende ademhaling (dieper of onrustiger),
• slikken,
• verminderde of tragere verbale reacties,
• spontaan opheffen van een arm, hand of vinger,
• veranderende mimiek (frons, glimlach, zenuwtrekjes),
• knipperen met de oogleden of
• rollen met de ogen.

Als men dieper in trance geraakt, kan men pijn gaan ervaren en zelfs belanden in een toestand waarbij de spieren verstijven en niet meer bewegen (catalepsie).

Onbewuste

Definitie

Om helder te zijn wat contact maken met het onbewuste betekent, dienen we scherp te definiëren wat we onder onbewuste verstaan. Daarbij kunnen we niet zomaar aansluiten bij wat we er in het dagelijks spraakgebruik mee bedoelen. In de hypnotherapie sluit men aan bij hoe eerst Pierre Janet, vervolgens Sigmund Freud en later Carl Jung dit begrip hanteerden. Zij zagen het als een inhoud van de geest die verdrongen is. Gevoelens en ervaringen die je niet zomaar bewust kunt waarnemen. Volgens Carl Jung is het onbewuste een psychische laag die niet direct toegankelijk is voor de bewuste geest. In de psychologie van Jung wordt onderscheid gemaakt tussen persoonlijk onbewuste en collectief onbewuste.

Betekenis

Het onbewuste is voor de hypnotherapeut de plek waar de vroegere ervaringen zijn opgeslagen die relevant zijn voor het huidig onbehagen. Deze ervaringen worden via de trance opgeroepen. Het onbewuste van de cliënt zal zelf gaan selecteren welke nodig zijn op dit moment. Als daarin de hypnotherapeut vanuit eigen kennis of inzicht probeert te sturen of betekenis aan te geven, dan zal het onbewuste zich daar tegen verzetten. De begeleiding dient de cliënt te ondersteunen in het zichzelf bewust te worden wat er aan gevoelens en niet bewezen overtuigingen (postulaten) zich allemaal afspeelt. De persoonlijke betekenis die de cliënt daaraan geeft, zal helpen met meer afstand deze onbewuste processen een plek te geven en zo te kunnen aanschouwen zonder zich erin te verliezen.

Benaderwijze

Dit leren aandachtig te aanschouwen van je innerlijke wereld zonder het je te laten beïnvloeden, is een streven die men ook terugvindt bij mindfulness. Het verschil in de manier van leren ligt hem dan op de benaderwijze; via het bewuste (mindfulness) of via het onbewuste (hypnose). Beide kennen hun eigen, maar ook overlappende technieken en interventies die helpen om innerlijke gewaarwordingen te triggeren en de indrukken vanuit de omgeving te verminderen. Zo ontstaat er ruimte voor het verkennen van het onbewuste om deze vervolgens naar het bewuste te brengen.

Taalgebruik

Metamodel

Bij het in trance brengen of houden van een cliënt gebruikt de hypnotherapeut bepaalde woorden; hypnotisch taalgebruik. Vanuit de linguïstiek is er een taalmodel (metamodel) voor de hypnotherapeutische praktijk. De taal die iemand bezigt, onthult iets over zijn achtergrond en zijn problematiek, maar verhult ook juist de zaken waar het onbewuste van de cliënt niet bij wil. Door op een bepaalde manier suggesties te geven en vragen te stellen kan de hypnotherapeut toch tot dit verscholen deel doordringen en zo 'magische' effecten sorteren.

Rapport

De hypnotherapeut houdt bij zijn woordkeuze rekening met het zo hecht en harmonieus mogelijk houden van de therapeutische relatie door empathie, aandacht en communicatie te optimaliseren. Deze zogenaamde rapport zorgt ervoor dat de trance zich voldoende verdiept en de cliënt een juiste verkenning van zijn onbewuste bereikt; in het belang van de cliënt zelf, het versterken van het (zelf)vertrouwen en het voorkomen van conflicten.

Cognitief

Mentaal of cognitief taalgebruik is het omgekeerde van hypnotisch taalgebruik in de zin dat het denken wordt versterkt in plaats van verminderd. Het mentaal taalgebruik wordt dan ook vooral ingezet om een cliënt weer uit de trance te halen.

Bronnen

Verdieping

De volgende open en gratis bronnen kunnen helpen bij verdere verdieping in deze materie:

Soort	Bron	Link	Beschrijving
	Wendi Friesen	Deep Trance Training	Gratis cursus om zelf een trance te leren opwekken.
	MeTherapy	Neurolinguïstiek	Gratis cursus om te leren hoe je zelf taal kan inzetten bij je eigen psychische uitdagingen.
	The NLP Encyclopedia	NLP Information and Research	Deze wiki geeft informatie over NLP en de stand van het wetenschappelijk onderzoek daarnaar.

Verwijzingen

Personen

Organisaties

Begrippen

Referenties