Oudgrieks/Blok 1/4-Grammatica: de imperativus

De imperativus is de gebiedende wijs van een werkwoord. De gebiedende wijs is een vervoeging van het werkwoord om (dwingend) een verzoek, bevel of aansporing uit te drukken. Bijvoorbeeld:

• Wees voorzichtig!
• Laat mij met rust!
• Slaap lekker.
• Doet u maar geen moeite.

In het Grieks wordt de imperativus op dezelfde wijze gebruikt als in het Nederlands, maar een werkwoordsvorm in de imperativus kan in het Nederlands ook vertaald worden met het hulpwerkwoord 'moeten'.

Vervoeging

De vervoeging van een imperativus is gemakkelijk, zoals hieronder wordt uitgelegd.

– Bij een werkwoord zonder ε-stam komt er achter de stam bij het enkelvoud de uitgang -ε, bij meervoud de uitgang -ετε.

– Bij een werkwoord met een ε-stam komt er achter de stam bij het enkelvoud de uitgang -ει, bij meervoud de uitgang -εῖτε.

	λυω	ποιεω
enkelvoud	λυε	λυετε
meervoud	ποιει	ποιεῖτε

• De meervoud van een imperativus is gelijk aan de tweede persoon meervoud van het werkwoord.
• Let op, een ε-stam heeft géén kringetje op de imperativus enkelvoud!

Ontkennende vorm

Bij een ontkenning wordt er in het Grieks niet de reguliere ontkenningsvorm (οὐ, οὐκ, οὐχ) gebruikt, maar wordt het woord μή gebruikt.

1. Εμε λυετε!
2. Γαμει τῳ θεῳ Διονυσῳ!
3. Ἡμας μή λειπε!

1. Maak mij los!
2. Trouw met de god Dionysos!
3. Verlaat ons niet!