Leer jezelf ecologisch tuinieren/Aristolochia

Ecologisch tuinieren

Inleiding
De tuinkalender
Register
Wat zijn planten
Algemene begrippen
Sorteringslijsten
Grondbewerking
Plantkunde
Vermeerderen
Plantenfamilies
Geslachten
Soorten
Plantenziekten
Problemen
Het dierenleven
De moestuin
De kruidentuin
De boomgaard
De siertuin
De speeltuin

Aristolochia is een groot geslacht van meer dan 500 soorten planten in de pijpbloemfamilie (aristolochiaceae). Sommige naslagwerken geven aan dat de wetenschappelijke geslachtsnaam Aristolochia afgeleid is van het Griekse aristos = "best" en locheia = "kindergeboorte" of "kinderbed". Het is een geslacht van groenblijvende en bladverliezende, houtachtige en kruidachtige klimplanten, vaste planten, struiken en kleine bomen. Ze zijn wijd verspreid en komen zowel in de gematigde streken als in de tropen voor.

Kenmerken

De gladde stengels zijn rechtopstaand en ietwat gedraaid. De enkelvoudige bladeren zijn afwisselend geplaatst en eirond tot hartvormig. Er zijn geen steunblaadjes aanwezig.

De bloemen groeien in de bladoksels. Ze zijn vergroot en aan de voet bolvormig, en buisvormig en uitlopend in een tongvormige helder gekleurde punt. Er is geen krans van kelkbladen. De planten hebben een gespecialiseerd bestuivingsmechanisme. De planten geven een sterke geur af die vliegen als bestuiver aantrekt. Het binnenste deel van de bloembuis is bedekt met haren en fungeert als vliegenval. De vliegen worden vrijgelaten wanneer ze met stuifmeel overdekt zijn. Het algehele voorkomen heeft dit geslacht de naam "Duitse pijp" gegeven, vanwege de overeenkomsten met een houtvesterspijp. In de Verenigde Staten wordt het geslacht ook wel "Dutchman's pipe" ("Nederlandse pijp") genoemd.

Aristolochia in Nederland

De pijpbloem (Aristolochia clematitis) is de enige soort die in België en Nederland in het wild voorkomt. In de Hortus botanicus Leiden zijn onder andere Aristolochia arborea (in de Victoriakas) en Aristolochia grandiflora te zien. Ook in de Burgers' Bush in de Burgers' Zoo te Arnhem groeit een exemplaar van Aristolochia arborea. Ook Botanische Tuin Fort Hoofddijk heeft een aantal soorten uit dit geslacht in de collectie. De grootste collectie in Nederland is echter te zien in de Passiflorahoeve te Harskamp die de Nationale Plantencollectie Aristolochia beheert.

Soorten

Pijpbloem (Aristolochia clematitis)

(Nog) niet beschreven

Meer afbeeldingen over dit onderwerp vindt u in Categorie Aristolochia op Wikimedia Commons

Wikipedia heeft een encyclopedisch artikel over Aristolochia