Leer jezelf ecologisch tuinieren/Lis

Ecologisch tuinieren

Inleiding
De tuinkalender
Register
Wat zijn planten
Algemene begrippen
Sorteringslijsten
Grondbewerking
Plantkunde
Vermeerderen
Plantenfamilies
Geslachten
Soorten
Plantenziekten
Problemen
Het dierenleven
De moestuin
De kruidentuin
De boomgaard
De siertuin
De speeltuin

Lis (Iris) is een geslacht uit de Lissenfamilie (Iridaceae). Zowel het geslacht als de soorten worden in de volksmond Iris genoemd. Het geslacht kent naast soorten ook vele cultivars. Lissen worden al lang door de mens gebruikt. In de Egyptische piramiden zijn afbeeldingen van lissen te vinden, die stammen uit 1500 v.Chr.

Botanische beschrijving

De bloemen kunnen in kleur variëren van goudgeel, tot wit, blauw, lavendel en paars. Roze en abrikooskleurige irissen zijn gekweekt binnen sommige soorten.

De verschillende soorten lissen komen algemeen voor in de noordelijke gematigde klimaatzone. Alle irissen hebben lange stelen en bloemen met zes kroonbladeren, waarvan drie naar beneden wijzen en drie rechtop staan. Bij sommige kleinere soorten wijzen de kroonbladeren allemaal naar buiten. De meeste wilde lissen groeien uit een wortelstok, maar sommige soorten groeien vanuit een bol. Deze laatste soorten worden als cultuurgewas geteeld. Hierbij worden twee groepen onderscheiden:

de Reticulatagroep (Iris reticulata en Iris danfordiae). Deze groep omvat vroegbloeiende, laag blijvende soorten afkomstig uit Oost-Turkije, het westen van Perzië, de Kaukasus en Libanon.
de Xiphiumgroep. Soorten uit deze groep komen voor in Spanje, Portugal en Noord-Afrika. Deze groep is het belangrijkste voor de sierteelt. Tot deze groep behoren onder meer de Hollandse irissen, die ontstaan zijn uit kruisingen tussen wilde irissoorten. Daarnaast worden Engelse en Spaanse irissen onderscheiden, maar die zijn van weinig belang voor de sierteelt.

Soorten

Blauwe lis (Iris germanica)
Gele lis (Iris pseudacorus)
Iris lutescens

Andere soorten en ondersoorten

Dit geslacht kent de volgende soorten en ondersoorten:

In Nederland en België komt alleen de Gele lis (Iris pseudacorus) van nature voor.

Meer afbeeldingen over dit onderwerp vindt u in Categorie Iris op Wikimedia Commons

Wikipedia heeft een encyclopedisch artikel over Lis