Oudgrieks/Blok 1/A-Het alfabet

Voordat het mogelijk is Oudgrieks te leren moet je natuurlijk de woorden leren lezen en weten wat de letters betekenen. Het Griekse alfabet ziet er misschien heel anders uit, maar ons moderne alfabet stamt er wel vanaf! Vooral de hoofdletters lijken op hun hedendaagse gelijke. Hieronder staan de hoofdletters:

Α/Α	A	Η/Η	Ē	Ν/Ν	N	Τ/Τ	T
Β/Β	B	Θ/Θ	TH	Ξ/Ξ	X	Υ/Υ	U
Γ/Γ	G	Ι/Ι	I	Ο/Ο	O	Φ/Φ	PH
Δ/Δ	D	Κ/Κ	K	Π/Π	P	Χ/Χ	CH
Ε/Ε	E	Λ/Λ	L	Ρ/Ρ	R	Ψ/Ψ	PS
Ζ/Ζ	(D)Z	Μ/Μ	M	Σ/Σ	S	Ω/Ω	Ō

Zoals je ziet zijn tien hoofdletters al precies hetzelfde. Sommige andere tekens als de Σ en de Ω komen je misschien bekend voor uit de wis- en natuurkunde.

Hoofdletters werden vanwege hun hoekige uiterlijk gebruikt voor inscripties in bijvoorbeeld steen: daarin waren de hoekige letters gemakkelijker te beitelen dan de rondere kleine letters. In de kleine letters waren de meeste "gewone" teksten geschreven; hoofdletters werden in documenten alleen gebruikt voor plaats- en eigennamen en niet bijvoorbeeld aan het begin van de zin. De kleine letters zijn de volgende:

α/α	A	η/η	Ē	ν/ν	N	τ/τ	T
β/β	B	θ/θ	TH	ξ/ξ	X	υ/υ	U
γ/γ	G	ι/ι	I	ο/ο	O	φ/φ	PH
δ/δ	D	κ/κ	K	π/π	P	χ/χ	CH
ε/ε	E	λ/λ	L	ρ/ρ	R	ψ/ψ	PS
ζ/ζ	(D)Z	μ/μ	M	σ/ς / σ/ς*	S	ω/ω	Ō

* De eerste s, de σ, werd midden in het woord gebruikt, terwijl de tweede, de ς alleen voorkwam als laatste letter van een woord. Zo bevat het woord βάσις ze allebei.

De iota subscriptum: In sommige gevallen wordt in een tweeklank met een iota de iota onder de voorgaande klinker geschreven; dit komt voor bij de alpha, de ēta en de ōmega: in sommige gevallen verandert αι in ᾳ, en ῃ en ῳ worden gebruikt in plaats van ηι en ωι. De iota eronder geschreven noemt men de iota subscriptum.

In de onderstaande tabel staan nog een keer alle letters, met hun Griekse naam, de Nederlandse translitteratie (weergave in ons Latijnse alfabet) en hun fonetische uitspraak. Zeg het alfabet eens een aantal keer hardop op en schrijf het alfabet een paar keer over: het is belangrijk het alfabet goed te kennen!

Hoofdletter	Kleine letter	Griekse naam	Nederlandse naam	Fonetische uitspraak	Translitteratie
Α/Α	α/α	ἄλφα	alpha	[a]	a
Β/Β	β/β	βῆτα	bèta	[b]	b
Γ/Γ	γ/γ	γάμμα	gamma	[g]	g
Δ/Δ	δ/δ	δέλτα	delta	[d]	d
Ε/Ε	ε/ε	ἒ ψιλόν	epsilon	[e]	e
Ζ/Ζ	ζ/ζ	ζῆτα	dzēta	[dz]/[zd]/[zː]	dz/z
Η/Η	η/η	ἦτα	ēta	[ɛː]	è
Θ/Θ	θ/θ	θῆτα	thēta	[tʰ]	th
Ι/Ι	ι/ι	ἰῶτα	iōta	[i]	i
Κ/Κ	κ/κ	κάππα	kappa	[k]	k
Λ/Λ	λ/λ	λά(μ)βδα	la(m)bda	[l]	l
Μ/Μ	μ/μ	μῦ	mu	[m]	m
Ν/Ν	ν/ν	vῦ	nu	[n]	n
Ξ/Ξ	ξ/ξ	ξῖ	xi	[ks]	x
Ο/Ο	ο/ο	ὂ μικρόν	omikron	[o]	o
Π/Π	π/π	πῖ	pi	[p]	p
Ρ/Ρ	ρ/ρ	ῥῶ	rho	[r]/[r̥]	r/rh
Σ/Σ	σ/ς / σ/ς	σῖγμα	sigma	[s]	s
Τ/Τ	τ/τ	ταῦ	tau	[t]	t
Υ/Υ	υ/υ	ὒ ψιλόν	upsilon	[u]/[y]	u/y
Φ/Φ	φ/φ	φῖ	phi	[pʰ]	ph/f
Χ/Χ	χ/χ	χῖ	chi	[kʰ]	ch
Ψ/Ψ	ψ/ψ	ψῖ	psi	[ps]	ps
Ω/Ω	ω/ω	ὦ μέγα	ōmega	[ɔː]	ō