Afrikaans/Gevaarlijke woorden
Er zijn een hoop woorden die Nederlandstaligen geneigd zijn te gebruiken, maar die in het Afrikaans òfwel niet gebruikt worden òfwel een andere betekenis hebben. Hier volgen er een aantal. Dit is een aanzienlijk probleem omdat afleren nu eenmaal moeilijker is dan aanleren.
Nederlands woord | Probleem | Afrikaans alternatief | Bijzonderheden |
---|---|---|---|
ons | andere betekenis | ons | Ons kan ook "wij, we" betekenen |
ons (gewicht) | andere betekenis | ons | niet 100 g, maar 16 g (ounce) |
wij | bestaat niet in Afr. | ons | Ons wordt ook voor het onderwerp gebruikt |
er | bestaat niet in Afr. | daar | De zwakke vormen van het voornaamwoordelijk bijwoord ervan, ermee bestaan niet |
we | bestaat niet in Afr. | ons | Er zijn geen zwakke vormen van het persoonlijk voornaamwoord |
je | bestaat niet in Afr. | jy, jou | Er zijn geen zwakke vormen van het persoonlijk voornaamwoord |
me | bestaat niet in Afr. | my | Er zijn geen zwakke vormen van het persoonlijk voornaamwoord |
ze | bestaat niet in Afr. | hulle, sy, haar | Er zijn geen zwakke vormen van het persoonlijk voornaamwoord |
zich | bestaat niet in Afr. | hom | Hy het hom vergis - Hij heeft zich vergist |
het | andere betekenis | die | Het bepaalde lidwoord is altijd die. De vorm het is de persoonsvorm van hebben: heb, hebt, heeft, hebben, maar niet de onbepaalde wijs, dat is hê |
de | bestaat niet in Afr. | die | Het bepaalde lidwoord is altijd die, er bestaat geen Afrikaans equivalent van het Nederlandse "het" |
een | andere betekenis | 'n | Afr. een is een telwoord: één |
dit | andere betekenis | hierdie | Dit wordt alleen als zelfstandig, persoonlijk of onpersoonlijk voornaamwoord gebruikt. [1] |
deze | bestaat niet in Afr. | hierdie | Dese komt in het Afrikaans alleen nog in een paar vaste uitdrukkingen voor, zoals mits dese, dese en gene. |
dat | andere betekenis | daardie, dié, wat | In het Afrikaans is dat uitsluitend een voegwoord: Ek het gesê dat ... -- Ik zei dat ...[2] |
die | andere betekenis | daardie, dié, wat | Het woord die (zonder accent) kent het Afrikaans alleen als lidwoord: Die perd -- het paard Die oes -- de oogst :Die mense -- de mensen.[3] |
het | andere betekenis | die | In het Afrikaans is dit uitsluitend een werkwoord, dat overeenkomt met de vervoegde vormen van het Nederlandse hebben: :Ek het dit gesien -- ik heb het gezien.[4] |
om | anders gebruikt | om | In tegenstelling tot het Nederlands mag om bij de uitgebreide onbepaalde wijs niet weggelaten worden Dis goed om dit te sien -- Het is goed (om) dit te zien |
werd | andere betekenis | is | De werkwoordsvorm werd bestaat niet in het Afrikaans, evenmin als vrijwel alle verleden tijden. Het wordt meestal weergegeven met is. Het Afrikaanse woord werd komt overeen met het Nederlandse waard: Wat is dit werd? |
zij | andere betekenis | hulle | Zij komt alleen overeen met sy als het over een enkele vrouwspersoon gaat Sy het gesê dat ... -- Zij zei dat ... In het meervoud wordt voor zij hulle gebruikt: Hulle het gesê dat ... -- Zij zeiden dat ... |
zei | bestaat niet in Afr. | het gesê | De Nederlandse verleden tijd zei bestaat niet. |
zijn | bestaat niet in Afr. | sy, wees | De vorm syn is in het Afrikaans volledig verouderd, maar is nog wel terug te vinden in een woord als welsyn. zijn als bezittelijk voornaamwoord is sy |
langzaam | bestaat niet meer | stadig | langzaam wordt snel als "langsaan" verstaan |
raar | andere betekenis | snaaks | Raar in Afr. is zeldzaam als in Eng. rare |
poes | andere betekenis | kat, wyfiekat | In Afr. is kut, inclusief in tussenwerpsels |
vandaag | andere uitspraak | vandag | De datief-aa is verdwenen |
Voetnoten
bewerken- ↑ daar waar Nederlands de keus heeft tussen het, dit of dat. Samen met is wordt dit soms samengetrokken tot dis:
- Dit is pragtig, dis pragtig -- Het is prachtig, dit is prachtig, dat is prachtig
- [Gaan] oud-Ministers na munisipaliteite om dit te red? -- Gaan voormalige ministers naar gemeentes om deze te redden?
- Hierdie boek -- Dit boek
- Hierdie boeke -- Deze boeken
- ↑ Het aanwijzend voornaamwoord is dié of daardie:
- Dié boek, daardie boek -- Dat boek
- Dié boeke, daardie boeke -- Die boeken
- ↑ Als betrekkelijk voornaamwoord wordt wat gebruikt:
- Die boek wat ek gekoop het -- Het boek dat ik gekocht heb
- Die tafel wat ek gekoop het -- De tafel die ik gekocht heb
- ↑ In de onbepaalde wijs heeft Afrikaans hê
- om te hê -- om te hebben
- Die land. -- Het land
- Hoe gaan dit? -- Hoe gaat het?
- Dit gaan goed. -- Het gaat goed.
- Dit reën. -- Het regent