Leer jezelf ecologisch tuinieren/Handekenskruid
Handekenskruid (Dactylorhiza) is een geslacht uit de orchideeënfamilie (Orchidaceae). De naam is ingegeven door de ondergrondse knollen die lijken op een hand met een aantal vingers. De bloemen variëren van paarsachtig tot lichtroze (vrijwel wit). Het is een geslacht waarvan het zwaartepunt in Europa ligt. Dat is vrij ongebruikelijk voor een geslacht uit deze familie. Binnen de Benelux is het één van de meest voorkomende geslachten. Er vallen een aantal soorten onder die voor een orchidee vrij snel groeien en in pionieromstandigheden kunnen optreden.
Het geldt als een voor taxonomen moeilijk geslacht. De onderverdeling in soorten is voortdurend onderwerp van discussie en de flora's verschillen vaak in indeling. Zo classificeert de Heukels' Flora van Nederland de rietorchis als ondersoort van Dactylorhiza majalis, maar de Flora van België classificeert hem als soort (Dactylorhiza praetermissa) die weer verder onderverdeeld is in ondersoorten. De reden van deze moeilijkheden is het voortdurend optreden van tussenvormen of natuurlijke bastaarden.
- Soorten
In Nederland en België komen de volgende soorten, ondersoorten en variëteiten voor:
-
Bosorchis (Dactylorhiza maculata subsp. fuchsii)
-
Brede orchis (Dactylorhiza majalis)
-
Gevlekte orchis (Dactylorhiza maculata)
-
Gevlekte orchis (Dactylorhiza maculata subsp. maculata)
-
Gevlekte rietorchis (Dactylorhiza majalis subsp. praetermissa var. junialis)
-
Groene nachtorchis (Dactylorhiza viride)
-
Grote rietorchis (Dactylorhiza elata)
-
Heideorchis (Dactylorhiza maculata subsp. ericetorum)
-
Rietorchis (Dactylorhiza majalis subsp. praetermissa)
-
Tengere heideorchis (Dactylorhiza maculata subsp. elodes)
-
Veenorchis (Dactylorhiza majalis subsp. sphagnicola)
-
Vleeskleurige orchis (Dactylorhiza incarnata)
-
Vlierorchis (Dactylorhiza sambucina)
- (Nog) niet beschreven
In Europa komen verder nog voor: