Verklarende woordenlijst biologie voor het secundair onderwijs/redactiepagina

Deze pagina wordt zo snel mogelijk aangevuld.

Voorlopig kan je al informatie over Wikibooks vinden op de volgende websites

Onder het WIKIBOOKS-logo, links van deze pagina staat ook de link Hulp . Daar staat onder andere uitleg over het gebruik van het bewerkingsvenster. Hoe zet je woorden vet of cursief? Hoe maak je een genummerde of een ongenummerde lijst? Hoe voeg je een link in?...

Als je een dringende vraag hebt, dan kan je die stellen op de Overlegpagina van de hoofdpagina van dit Wikibook. Ga daarvoor terug naar de hoofdpagina en klik daar op het tabblad overleg (dat vind je bovenaan, rechts van het WIKIBOOK-logo en rechts van het tabblad 'Module').

Meewerken: zomaar of als geregistreerd gebruiker?

Dat je op deze redactiepagina terecht gekomen bent geeft aan dat je de mogelijkheid om mee te werken aan dit Wikibook overweegt. Kan dat zo maar? Ja dus!
Iedereen kan en mag op het tabblad 'Bewerken' bovenaan klikken of op [ bewerken ] rechts van het trefwoord. Dan kom je in een editor terecht, waarbij je de tekst van de bladzijde of de tekst bij het trefwoord kunt wijzigen en aanvullen.
Doe je dat zomaar, dan zie je, boven het editor-venster, de melding dat je IP-adres elke bewerking opgeslagen en openbaar gemaakt wordt in de bewerkingsgeschiedenis van deze pagina. Dit is onder andere om vandalisme en misbruik te voorkomen. De moderatoren van Wikibooks houden de wijzigingen bij en kunnen bij hardnekkig vandalisme (en na verwittiging), deze IP-adressen blokkeren.
Maar we nemen aan dat je van goede wil bent en dat je bv. ergens een taalfout wilt verbeteren of dat je een kleine aanvulling wenst te plaatsen. Als je denkt enkel eenmalig of heel occasioneel zo een verandering aan te brengen: doe dat dan maar zonder registreren en aanmelden.

Maar misschien en dat hopen de initiatiefnemers zeer, misschien wil je regelmatig ook een trefwoord uitwerken of aanpassen en zo je steentje bijdragen aan deze woordenlijst? In dat geval kan je je beter registreren en telkens aanmelden als je een bewerking wenst te doen.

Hoe registreer je je als medewerker?

Helemaal bovenaan deze webpagina, aan de rechterkant is er een optie 'Registeren'. Klik daarop. Dan kom je op een registratieformulier. Daar moet je een gebruikersnaam invullen en een wachtwoord. Je kunt ook je e-mailadres invullen (dat is niet verplicht). Je moet ook een meegestuurde CAPTCHA invullen. Klik daarna op 'Registreren' en ... Proficiat, je bent nu een volwaardig medeauteur van Wikibooks! De volgende keer dat je een wijziging of aanvulling wilt doen klik je bovenaan de pagina op 'Aanmelden'. Je geeft je gebruikersnaam en je wachtwoord in en je bent ingelogd. Voordeel is dat elke wijziging nu onder jouw gebruikersnaam opgeslagen wordt en dat je zo ook bereikbaar wordt voor overleg.

Enkele opmerkingen over Registreren en Aanmelden

Je bent absoluut niet verplicht je eigen naam te gebruiken als gebruikersnaam. In het Wikimedia-milieu zijn heel veel actieve gebruikers bekend onder dikwijls schilderachtige schuilnamen. Dit is je kans om de naam aan te nemen van het favoriete dier waarin je wilt reïncarneren. Of neem een naam die aansluit bij je hobby of sport. Maar uiteraard, je eigen voor- en familienaam mogen ook.
Als je al geregistreerd bent voor bv. Wikipedia, dan kan je de gebruikersnaam en het wachtwoord dat je daar gebruikt ook overnemen voor Wikibooks (Je moet dan bij de voorkeuren van je Wikipedia-account de optie 'Globaal gebruikersaccount beheren' aanklikken).

Uniformiteit van de behandelde trefwoorden (conventies)

Dit moet nog verder uitgewerkt worden.

Voorlopig zullen wij volgende conventies volgen.

Trefwoorden beginnen zoveel mogelijk met een kleine letter (tenzij het om afkortingen zoals DNA en HIV of om eigennamen zoals Mendelwetten gaat).
Indien mogelijk: enkelvoud voor het trefwoord. Dus "centriool" en niet "centriolen"
Omdat het een lijst is voor gebruik in het secundair onderwijs verdient het de voorkeur de definitie uit te werken bij de Nederlandse term. Plaats de definitie dus bij "bladgroen" en zet bij het trefwoord "chlorofyl" alleen maar een link naar bladgroen.
In de eerste regel, voorafgaand aan de echte definitie, kunnen synoniemen, woordverklaringen (ethymologie) en ander taalkundige wetenswaardigheden (bv. een speciaal meervoud zoals allel, mv. allelen) geplaatst worden.
Bij de meeste begrippen beperken wij ons tot een korte uitleg van één alinea, waarin vooral het "wat?" behandeld wordt. Het "hoe?" behoort niet tot de doelstelling van een verklarende woordenlijst. Voor de meeste trefwoorden kan daartoe wel een link naar Wikipedia gelegd worden.
Tekeningen, animaties, foto's kunnen ofwel rechts naast het trefwoord ofwel onder het trefwoord ingevoegd worden. Is er bij een trefwoord meer dan één foto, animatie, schema... Dan plaatsen wij ze onderaan bij. (Als je ze rechts plaats komen ze immers naast de volgende trefwoorden te staan).
Bij de definitie worden links geplaatst naar andere trefwoorden die in deze verklarende woordenlijst staan. Bv. bij de definitie van een centromeer maken wij het mogelijk om door te klikken naar andere trefwoorden zoals chromatide, anafase, meiose en mitose. Het centromeer is de plaats waar de twee chromatiden aan elkaar gehecht blijven tot aan de anafase van de mitose (bij de meiose tot aan anafase II). Als zo een trefwoord meerdere keren gebruikt wordt in een definitie, dan plaatsen wij de link enkel de eerste keer (zie anafase in het voorbeeld).
Tussen de trefwoorden zitten ook hoofdthema's die volledige lesonderwerpen zijn en die andere trefwoorden omsluiten. Mitose en meiose zijn wel kort te definiëren, maar beschrijven ook een proces (met profase...telofase als deeltrefwoorden). Bij zo een hoofdthema horen dikwijls ook animaties, oefentoetsen, afbeeldingen en andere leermiddelen. Voor de hoofdthema's stellen wij de volgende structuur voor.
- Definitie (met op de laatste regel eventueel een link naar wikipedia)
- Multimedia (links naar animaties, films, simulaties, interactieve leermiddelen...)
- Ander lesmateriaal (links naar online-cursussen, zelftesten, oefentoetsen, powerpoints, mindmaps...)
- Afbeeldingen van Wikimedia Commons (Door deze afbeeldingen hier in een galerie te plaatsen bekomen we een mooie afscheiding tussen het behandelde hoofdthema en het trefwoord dat er alfabetisch op volgt.)
Goede typevoorbeelden van de beoogde inhoud en layout zijn
- voor de hoofdthema's: mitose, meiose en Mendelwetten
- voor gewone trefwoorden: centromeer, chromosoom, genetische technologie, profase

Zelf een nieuw trefwoord invoeren

Stel je wilt het begrip "metamorfose" invoeren in deze lijst.

Dan klik je uiteraard op de M in de balk bovenaan de pagina.
Je ziet dan dat dit begrip alfabetisch net na "metafase" moet komen.
Klik daarom op op [ bewerken ] rechts van het trefwoord "metafase"
Dan verschijnt het volgende in de editor.

==metafase== Tijdens de metafase zijn de duidelijk zichtbare chromosomen, die nu met hun {{vw\|C\|centromeer}} aan de spoeldraden gehecht zijn, op het evenaarsvlak gerangschikt. (Met het evenaarsvlak bedoelen we het vlak, midden tussen de twee polen; het vlak ook waarlangs later de insnoering van het cytoplasma, de cytokinese, zal plaats vinden.) * Bij de metafase van de {{vw\|M\|mitose}} liggen de chromosomen allemaal naast elkaar in het evenaarsvlak. * Bij metafase I van de {{vw\|M\|meiose}} zitten de {{vw\|H\|homologe chromosomen}} als het ware gespiegeld tegen over elkaar op het evenaarsvlak. * Bij metafase II van de {{vw\|M\|meiose}} liggen de chromosomen met hun centromeer allemaal in het evenaarsvlak. ===Afbeeldingen van Wikimedia Commons=== <gallery> File:Metaphase.jpg\|metafase (mitose) uit Gray's anatomy File:Metaphase procariotic mitosis.svg\|Situering van de metafase in de {{vw\|C\|celcyclus}} File:Mitotic Metaphase.svg\|Metafase-schema (mitose) File:MetaphaseIF.jpg\|Cel in metafase (mitose) File:Allium-Mitose03-DM100x BL28.jpg\|Cel in metafase (worteltopmeristeem van een ajuin) </gallery> {{commonscat\|Metaphase}}

Zoals je merkt begint de tekst van het vorige trefwoord met dat trefwoord tussen 2 keer 2 gelijkheidstekens. Die gelijkheidstekens coderen voor een koptekst van niveau 2. Dus op deze manier maken wij een nieuwe subtitel aan voor elk trefwoord. Verder zie je ook de tekst "Afbeeldingen van Wikimedia Commons" tussen 2 keer 3 gelijkheidstekens. Dat is dus code voor een subtitel van een niveau lager (dus niveau 3)
Omdat we een nieuw trefwoord willen uitschrijven, dus op hetzelfde niveau als de vorige term "metafase", maken wij de subtitel voor het trefwoord "metamorfose" aan door het in te typen tussen 2 keer 2 gelijkheidsteken,helemaal van onder ( dus na {{commonscat|Metaphase}} ).

==metamorfose==

Nu kan je onder deze titel je eigen definitie invoeren. Bijvoorbeeld:

==metamorfose== Gedaantewisseling bij dieren, vooral bij geleedpotigen en amfibieën. De overgang van rups naar pop en het ontpoppen tot vlinder zijn voorbeelden van metamorfose.

Je kunt nu klikken op de grijze knop "Bewerking ter controle bekijken", onder het editor venster. Je krijgt dan een voorbeeld te zien over hoe je nieuw trefwoord + definitie ingevoerd is. Klopt er iets niet, dan kan je dat nog altijd wijzigen door terug te keren naar het editor venster.
Tevreden? Klik dan op de grijze knop "Pagina opslaan". Na het klikken op deze knop zal het nieuwe trefwoord en zijn definitie op de juiste plaats ingevoegd worden in de "Verklarende woordenlijst"

Het nieuwe trefwoord in de index bovenaan bij de letter plaatsen

Elke letter-pagina heeft bovenaan een index met de al ingevoerde trefwoorden, die met die letter beginnen. Klik je op een woord in de index, dan spring je ook meteen naar dat trefwoord.

We moeten dus ook het nieuwe trefwoord "metamorfose" ook toevoegen in deze index. Hoe doen we dat?