Leer jezelf ecologisch tuinieren/Lijsterbes

Lijsterbes (Sorbus) is een geslacht van bomen en heesters uit de Rozenfamilie (Rosaceae). Het geslacht komt van nature voor op het noordelijk halfrond, vooral in Europa en Azië. Veel soorten uit dit geslacht worden aangeplant als sierboom. De lijsterbes is een struik of boom (tot 20 m) met open kroon. Hij bloeit in mei in brede, witte bloementuilen die sterk en eigenaardig geuren. Hij draagt ronde, oranjerode vruchten. De bladeren (5-7 bij 1-1,5 cm groot) zijn ovaal tot langwerpig en staan in 6-8 jukken. Ze zijn oneven geveerd en hebben een spitse top. De bladrand is behalve het onderste stukje scherp gezaagd. De bladkleur is bovenaan dof groen, terwijl de onderkant grijsgroen is. In de herfst kleuren de bladeren geeloranje tot rood.

Het hout van de lijsterbes is tamelijk hard, buigzaam en elastisch, maar gaat vrij snel kapot. Het is bruikbaar voor draai- en snijwerk, vaten, vezelplaten. Schors en loof bevatten een hoog gehalte aan looistof. Specifiek voor houtproductie hebben ze over het algemeen te kleine afmetingen of komen ze in te geringe aantallen voor.

De boom wordt lijsterbes genoemd omdat de vogels dol op de bessen zijn. De lijsters vooral. Maar niet alleen de vogels zijn er dol op maar ook insecten zoals kevers enz. De Latijnse naam klopt ook omdat Aucuparia komt van het Latijnse woord aucupor (vogelvangst). Er werden namelijk veel vogels gevangen bij dat soort bomen.

Deskundigen zijn het niet eens over het aantal soorten in dit geslacht; de aantallen variëren tussen 100 en 200. De oorzaak van deze verschillen is gelegen in het feit dat een aantal lokale soorten apomictisch is, d.w.z. dat zij in staat zijn om zonder bevruchting zaad te zetten. De resulterende microsoorten worden door de een als echte soorten gezien, maar door de ander gegroepeerd in een veel kleiner aantal variabele soorten.

De plant zorgt voor een goede voedselvoorziening voor vogels vanwege de lange periode met bessen. Verder trekken de bloemen die in de zomer bloeien vooral veel wespen aan, die als een ware lust worden gezien door veel vinken. Bovendien is de lijsterbes ook een zeer geschikte plek voor vogels om te broeden vanwege de dichte boomstructuur.

Soorten

In Nederland en België is alleen de Wilde lijsterbes ingeburgerd.

• 
  Breedbladige lijsterbes (Sorbus latifolia)
• 
  Elsbes (Sorbus torminalis)
• 
  Finse meelbes (Sorbus hybrida)
• 
  Gedeelde meelbes (Sorbus ×thuringiaca)
• 
  Meelbes (Sorbus aria)
• 
  Peervormige lijsterbes (Sorbus domestica)
• 
  Siberische lijsterbes (Sorbus sibirica)
• 
  Wilde lijsterbes (Sorbus aucuparia)
• 
  Zweedse lijsterbes (Sorbus inermedia)