Kunstgeschiedenis/20e-eeuwse minimal art

Minimal art of minimalisme is de benaming voor een stroming die rond 1960 ontstond in verschillende kunstvormen, maar vooral in de beeldende kunst, beeldhouwkunst, literatuur en installatiekunst. Het woord werd voor het eerst gebruikt in het Engels aan het begin van de 20e eeuw om een compositie uit 1915 te beschrijven van de Russische schilder Kasimir Malevich. Het werk van de minimal art-kunstenaar concentreert zich op abstracte variaties van de meest fundamentele onderdelen zoals geometrische basisfiguren die ook vaak in reeksen worden herhaald. De kunstenaar probeert zichzelf buiten het werk te houden. De term wordt ook in ruimere zin binnen literatuur, film en muziek gebruikt wanneer men zich bewust beperkt in technieken en uitdrukkingsmiddelen. Minimalisme en maximalisme worden beschouwd als stilistische tegenpolen: het motto van de minimalist is minder is meer, en dat van de maximalist meer is meer.

Kazimir Malevich: Zwart su­pre­ma­tis­tisch vierkant, olie op canvas, 79.5 x 79.5 cm (1915)

Minimalisme wordt grotendeels gekenmerkt door wat het niet doet. In minimalistische kunst komt genre-mixing meestal niet voor. De kunstenaar houdt vast aan een specifiek genre binnen het individuele werk. In de beeldende kunst houdt het minimalistische werk zich typisch aan één kleurschaal, één techniek en één thema.

In de literatuur onthoudt de minimalist zich liefst van lange uitweidingen. Men vindt meestal ook geen onbetrouwbare vertellers of veranderingen in vertelperspectief. De teksten zijn vaak geschreven in korte zinnen (hoofdzinnen), en de werken zijn zelden lang. Als er humor wordt gebruikt, is die over het algemeen eerder subtiel dan flamboyant en vulgair.

Kunstenaars

Vooraanstaande kunstenaars die geassocieerd worden met minimalisme zijn Donald Judd, Agnes Martin, Dan Flavin, Carl Andre, Robert Morris, Anne Truitt en Frank Stella.

In de film wordt minimalisme meestal geassocieerd met filmmakers als Robert Bresson, Chantal Akerman, Carl Theodor Dreyer en Yasujirō Ozu.

Enkele belangrijke vertegenwoordigers in de muziek zijn Steve Reich, Michael Nyman, John Adams, Philip Glass, Terry Riley, La Monte Young en Arvo Pärt.

Enkele voorbeelden van minimalistisch schrijven zijn de toneelstukken en romans van Samuel Beckett en de verhalen van Raymond Carver.

De minimalistische stroming in de architectuur maakt deel uit van de modernistische benadering die aan het begin van de 20e eeuw door het Bauhaus werd gevolgd, met name door architecten en ontwerpers als Ludwig Mies van der Rohe, Marcel Breuer of Le Corbusier.