Kunstgeschiedenis/Islamitische kunst
Islamitische kunst verenigt miljoenen mensen uit ver uit elkaar liggende culturen over de hele wereld. In werkelijkheid is islamitische kunst geen strikt religieuze kunst. Het gaat niet om 'de islam' als religie, maar als cultuur. Motieven en stijlelementen komen overal voor en overschrijden grenzen, tijdperken en disciplines. De rijke cultuur die in het Middellandse Zeegebied en in het Midden-Oosten werd gecreëerd door de Grieken, Romeinen, Sassaniden, christenen en joden legde de basis voor islamitische kunst. De islamitische wereld werd de erfgenaam van deze culturen toen de Arabieren in de 7e eeuw de nieuwe leringen verspreidden langs de zuidelijke en oostelijke oevers van de Middellandse Zee en oostwaarts naar Azië. Zo kreeg het Midden-Oosten ook hernieuwde contacten met de gebieden van Centraal-Azië en zelfs tot aan China via de karavaanhandel langs de Zijderoute.
.jpg)
Het karakter en het idioom van de islamitische kunst ontwikkelden zich door de invloed van het nieuwe wereldbeeld van de islam, waarbij het beeld van een god in menselijke vorm werd vervangen door een abstract godsconcept. Het was vooral binnen de versiering, die in het Westen de naam "Arabesk" kreeg, en de kalligrafie, dat de islamitische kunst zijn karakteristieke uitdrukking kreeg. Islamitische kunst gebruikt vaak geometrische bloemen- of plantpatronen in een repetitieve versiering. Deze abstracte patronen, ornamenten en geometrische stervormen zijn meestal zonder motief, zodat het wereldse en spirituele bestaan erin kan worden weerspiegeld als symbolen van Gods schepping. Hoewel islamitische kunst vaak abstract is, is het bedoeld om de buitenaardse, ondeelbare en oneindige aard van Allah te symboliseren. Die wordt vaak uitgedrukt in de vorm van kalligrafische ornamenten die de woorden van Allah reproduceren zoals geschreven in Arabisch schrift in de koran.
Het is een algemene mythe dat er voor islamitische kunst een verbod geldt om mensen of dieren af te beelden: portretten van mensen komen in alle gebieden van de islamitische kunst voor. Er zijn ook afbeeldingen van Mohammed, de profeet van de islam in oudere islamitische kunst. Het maken van menselijke afbeeldingen bedoeld voor aanbidding daarentegen wordt beschouwd als afgoderij en is ten strengste verboden in de islamitische wet of sharia.
-
Tafereel uit de Khamsa van Nizami, Perzië (1539–43) -
Mogols arabesk inlegwerk (Agra Fort, India) -
Aurangzeb op hoge leeftijd, de Koran lezend (rond 1700) -
Mohammed predikt tot de profeten Abraham, Mozes en Jezus in een Perzisch geschrift. Het verbod op afbeeldingen, zelfs van Mohammed, is niet absoluut geweest in de islam -
Taj Mahal. -
Kelileh va Demneh, manuscript uit het Topkapıpaleis in Istanboel -
Bord met kalligrafische versiering -
14e-eeuws glaswerk uit Syrië of Egypte -
Leeuwenfontein in het Alhambra in Granada -
Mozaïek in Meknes
