Filosofisch woordenboek/N
- Natuurfilosofie - Natuurfilosofie was de filosofische studie van de natuur en het fysieke universum die nu beschouwd wordt als de voorloper van de moderne natuurwetenschappen. Met name de presocraten van de 6e en 5e eeuw v.Chr. (Thales, Anaximander, Anaximenes bijvoorbeeld) hielden zich bezig met het onderzoek van de fysieke wereld.
- Neoplatonisme - Een filosofisch stelsel dat ontstaan is door samensmelting van de filosofie van Plato, Aristoteles en de Stoa, plus elementen uit de oosterse, mystieke godsdiensten. De belangrijkste vertegenwoordiger is de derde eeuwse filosoof Plotinus (ca. 204/205). Het neoplatonisme betekende het einde van de antieke filosofie. Het nam het dualisme van Plato over met een superieure wereld van Ideeën en een ondergeschikte aardse wereld. Het neoplatonisme zou met zijn driedeling God-Geest-Wereldziel, allen ontstaan uit 'Het Ene' (Idee), een grote invloed uitoefenen op de ontwikkeling van het christendom.
- Neosjamanisme - Nieuw sjamanisme.
- Nihilisme - Filosofische stroming volgens welke niets zeker is, extreme vorm van scepticisme. Het nihilisme kent verschillende vormen zoals het ethisch nihilisme dat het bestaan van universele waarden en normen ontkent, en het kennis-theoretisch nihilisme (ook wel bekend als anti-fundamentalisme) dat het bestaan van objectieve kennis en een absolute waarheid ontkent.
- Nominalisme - Theologisch-filosofische stroming uit de tweede helft van de Middeleeuwen die het bestaan van universalia ontkent, in tegenstelling tot het Realisme.
- Noumenon - Grieks voor 'dat wat aan het verstand verschijnt' of 'door het verstand gedacht wordt', het tegengestelde van phainomenon, 'dat wat aan de zintuigen verschijnt'. Een begrip bijvoorbeeld waaraan geen voorwerp beantwoordt is een noumenon. Een 'waarde' is zoiets.
- Nous - (Grieks: "geest, verstand") - de hoogste vorm van denken, een bijna "goddelijk" denken. Het soort intellectuele intuïtie die aan het werk is als je definities, concepten ineens begrijpt, plots 'ziet', als bij een goddelijke ingeving. Dit staat in contrast met de andere vorm van denken, Dianoa genoemd, waarbij je stap voor stap een redenering opbouwt naar een conclusie.