Leer jezelf ecologisch tuinieren/Aalbes

1

2

3

4

5

6

Zowel de rode als de witte (roze) bes behoren tot de aalbes. Er zijn geen verschillen in teeltwijze (ze komen ook in het wild voor). De goede conditie van de struik uit zich doordat de éénjarige twijgen grauw van kleur zijn en af schilferen. Meerdere rassen voor kruisbestuiving is goed, maar hoeft niet (zelfbestuivers).

Alle families?	Familie: Ribes (Grossulariaceae) Geslacht: Ribes Soort: Ribes rubrum
Blad:	Bladstelen met korte en lange gesteelde klieren, met een roodbruin klierknopje. Het blad is aan de onderzijde meestal dicht bezet met enkelvoudige haren, daartussen soms met kleine roodbruine zittende kliertjes
Bloei: Bloem: Meer van dezelfde kleur?	April tot mei. Geelgroen vaak iets paarsig en ongeveer 5 mm. De bloemen vormen hangende trossen. Niet behaarde kroonbladen zijn zeer klein.
Vrucht:	Rode tot witte (roze) bes van 6-10 mm groot, niet behaard.
Hoogte/Lengte: Meer van dezelfde hoogte?	± 90-150 cm.
Bodem: Meer onder dezelfde omstandigheden?	Grondsoort: Zand/klei. Leem Zon Water Compost: veel weinig ● ∼ Kalium: veel veel
Goede buren:	Goede buren voor deze plant: anijs, dille, oost-indische kers, ui.
Slechte buren:	Slechte buren voor deze plant: aardappel, wortel.
Lokken:	Deze plant lokt en/of is vatbaar voor amerikaanse kruisbessenmeeldauw, bessenbladwesp, bessenglasvlinder, bladluis, bladvalziekte, bonte bessenvlinder, grauwe schimmel, meeldauw, rondknop, vogels, vuur.
Gebruik:	De bessen zijn te gebruiken als fruit, jam, wijn enz.
Geneeskracht:	Wordt als geneeskrachtig gezien bij koorts, zweten, menstruatie. Hoewel de zwarte bes traditioneel meer geassocieerd wordt met medisch gebruikt, vermelden Engels- en Duitssprekende kruidkundige bronnen dat ook aalbessen medisch gebruikt kunnen worden: ze zouden koorts reduceren, zweet induceren, menstruatie induceren en een mild laxeermiddel zijn. Ook zou het een bloedstelpend en eetlust vergrotend middel zijn, en ook een diureticum zijn met invloeden op de spijsvertering. Sommige van deze genoemde effecten komen misschien door het vastgestelde hoge niveau van vitamine C, zuren en voedingsvezels die zijn vastgesteld in de bessen. Over kruidenthee die gemaakt wordt van gedroogde aalbes-bladeren wordt gezegd dat ze de symptomen van jicht en reuma verlichten, in een verband slecht helende wonden beter laten helen en om mee te gorgelen tegen infecties in de mond. De aalbes bevat vrij veel Vitamine B1 en C, en veel ijzer, fosfor, kalium, voedingsvezel, koper en mangaan. Gedroogd worden ze beschouwd als heel alkaliserend.
Vitamine(s) en mineralen:	Vitamine: B1 en C - Mineralen: IJzer, fosfor, kalium, koper, mangaan en voedingsvezel.
FAQ:	Vragen en/of antwoorden over de Aalbes?

Maan(d)	Werk	KK	KT	LT	VW	ZD	PA	RA
?	Zie zaaitijd. Vogels (merels, lijsters en spreeuwen) verspreiden de zaden ook via de uitwerpselen.			O
10 WM	Zie (uit)planten. Koop of krijg een bessenstruik en plant deze op een beschutte, zonnige plek. Zo voorkom je dat de bloemen zo vroeg in het voorjaar afvriezen. Bessen groeien oorspronkelijk langs de bosrand. Strooi dan ook veel (hout/blad)humus. Ook moet er een goede waterhuishouding zijn, want ze zijn gevoelig voor droogte. De bloesem valt dan af. Rode bes vraagt niet veel warmte, witte wel. Zet die dus tegen een zonnige zuidmuur. Planten doe je diep, waarbij de zijtakken uit de grond steken. Na het planten bedek je de bodem onmiddellijk.						200	200
10/5	Verzorgen: Zwakke en teveel (oude) takken voor de vorst dicht bij grond wegsnoeien, kleine boven het tweede oog. Takken die lager dan 50 cm naar de grond hangen weghalen. Ook takken die van buiten naar binnen groeien, takken die elkaar of het hart van de plant kruisen en parallelle takken die dicht bij elkaar groeien snoei je weg. Bessenstruiken hebben gestel- en vruchttakken. De meeste vrucht komen aan de eenjarige zijtakken en de kleine zijtakjes van de oude gesteltakken. Kijk dus wel uit wat je weghaalt. Je kan ook de struik verjongen door de oude gesteltakken tot boven een lager geplaatste jonge twijg af te knippen. Meer dan vier jaar oude takken haal je helemaal weg en laat in de plaats daarvan een grondscheut groeien die je inkort tot boven één buitenwaarts gerich oog. Als de struiken hoger worden dan zo'n 1,40 meter haal je de langste takken weg. Oude struiken die bijna geen vruchten meer gedragen hebben verwijderen. Een goed onderhouden struik kan wel 20 jaar mee. Als de bladranden bruin kleuren en afsterven betekent dit dat er waarschijnlijk kalium tekort is. Bessen hebben veel kalium nodig. Houtas is goed geschikt daarvoor. Gemiddeld heeft houtas 6-10% kalium, verder zo'n 30% kalk, 5% magnesium en diverse sporenelementen. Geef elk jaar om de stam compost van veel hout- en bladafval. Niet schoffelen of spitten onder de struiken, ze wortelen heel ondiep en dan beschadig je de boel. Onkruid met de hand wegtrekken. Zodra je de stekken hebt geplant snoei je de 3-4 zijtakken terug. Laat 2-3 ogen boven de grond uitsteken. Boven het oog snoeien dat naar buiten gericht is dan groeit de struik breder uit. doordat de ogen (ook die onder de grond) in het voorjaar uitlopen krijg je een struik met tussen de 6 en 10 takken. Als de takken minder dan een centimeter of 25 uit elkaar staan snoei je de zwakste weg. Zo krijg je sterke nieuwe struiken.
6-7	Zie oogsten en bewaren. Vanaf deze maanden regelmatig plukken. Bewaren door inmaken, sap persen, drogen, jam of wijn maken. Uitgespreid op een schaaltje in de koelkast zijn aalbessen enkele dagen houdbaar. Verwijder de steeltjes pas na het wassen.
10	Zie vermeerderwijze. Grote struiken kan je scheuren en opnieuw uitplanten. Je graaft de struik uit en splitst de wortelkluit in tweeën. Plant beide kluiten zo diep dat de zijtakken onder de grond beginnen. Een andere vermeerderwijze is afleggen. Buig een tak naar de grond en zet deze vast (met bijvoorbeeld een tentharing). Als deze tak geworteld is en 3-4 uitgelopen ogen heeft de verbinding met de moederplant verbreken. Verder kan tweejarig snoeihout eenvoudig gestekt worden. Bedek de bodem rond de plant om uitdrogen te voorkomen.				SA

Sjabloon:Wiktionaryionary

Enkele rassen:

• Jonkheer van Tets, rijpt eind juni/begin juli. Vrij lange tros met tamelijk grote helderrode bes. Regengevoelig(RG):Zeer. Vatbaarheid voor bladvalziekte(BZ):Matig.
• Rolan, rijpt juli. Lange tros met grote lichtzure, lichtrode bessen. RG:Matig. BZ:Tamelijk.
• Stanza, rijpt juli. Matig lange tros met matig grote zure, donkerrode bessen. Erg productief. RG:Tamelijk. BZ:Weinig.
• Red Lake, rijpt juli. Zeer lange los gevormde tros met grote zoete, rode bessen. RG:Matig. BZ en meeldauw:Tamelijk.
• Rotet, rijpt eind juli. Zeer lange los gevormde tros met tamelijk grote zure bessen. Matig tot redelijk productief. RG:Weinig. BZ:Matig.
• Rosetta, rijpt eind juli/begin augustus. Zeer lange tros met grote zure, lichtrode bessen. RG:Zeer. BZ:Weinig tot matig.
• Rovada, rijpt eind juli/begin augustus. Lange tros met grote glanzende rode bessen. RG:Tamelijk. BZ:Tamelijk.
• Rode Rebel, rijpt eind juli/begin augustus. Lange tros met tamelijk grote helderrode bessen. RG:Matig. BZ:Tamelijk.
• Redpoll, rijpt eind juli/begin augustus. Grote, lange tros (40 tot 60 bessen). Weinig gevoelig voor bloem- en vruchtrui. Zelfs aan oud hout komen nog redelijk lange trossen. BZ:Resistent, maar in de eerste groeijaren enigszins gevoelig voor meeldauw op jonge scheuten.
• Roodneus, rijpt half augustus. Lange tros met tamelijk grote zure, glanzende donkerrode bessen. RG:Weinig. BZ:Weinig.
• Augustus, rijpt tweede helft augustus. Zeer lange tros met tamelijk kleine zure, rood tot donkerrode bessen. RG:Weinig. BZ:Weinig.
• Rosa Sport, Gloire des Sablons en Couleur de Chair zijn enkele rassen met doorschijnende, zeer lichtroze gekleurde bessen. Soms worden ze bij de witte bessen gerekend, maar het is een tussenvorm van de rode en de witte bes.