Leer jezelf ecologisch tuinieren/Plantkunde/Bladvorm

Meer plantkunde:
Anatomie
Cel
Parenchym
Collenchym
Sklerenchym
Meristeem
Zaad
Kiem
Wortel
Stengel
Tak
Knop
Blad
Bladmoes
Bladvorm
Groenblijvend
Bloeiwijze
Bloem
Vruchtbeginsel
Vrucht

Bladeren van kruidachtige planten, loofbomen en naaldbomen hebben verschillende bladvormen, die betrekking hebben op de oppervlakte, bladrand, bladtop, bladvoet, mate van insnijding, nervatuur en samengesteldheid van het blad.

Ook zijn er bladeren, die omgevormd zijn tot bloemdelen, schutbladen, steunblaadjes of bladranken. Bij sommige erwtenrassen, de zogenaamde bladloze rassen zijn zelfs alle bladeren omgevormd tot ranken.

Bladoppervlak

De volgende basisvormen kunnen onderscheiden worden:

• ovaal (elliptisch): lengte 1,1 tot 2,0 keer de breedte
• langwerpig: lengte 2,1 tot 3,0 keer de breedte
• lancetvormig: lengte 3,1 tot 5,0 keer de breedte
• lijnlancetvormig: lengte 5,1 tot 10 keer de breedte
• lijnvormig: lang en smal, lengte meer dan 10 keer de breedte
• zwaardvormig: lijnvormig maar op doorsnede ruitvormig
• naaldvormig: zeer smal, stevig (weinig buigzaam) en puntig, een naald kan rond, plat, driehoekig of vierhoekig zijn
• draadvormig: lang, dun, buigzaam en op doorsnede rond
• eirond: lengte 1,5 tot 2 keer de grootste breedte, grootste breedte onder het midden
• omgekeerd eirond: lengte 1,5 tot 2 keer de grootste breedte, grootste breedte boven het midden
• spatelvormig: het brede deel aan de top, geleidelijk versmald in de steel
• pijlvormig: twee naar beneden wijzende spitse slippen aan de voet
• spiesvormig: twee horizontale slippen aan de voet
• hartvormig: hartvormige insnijding aan de voet
• omgekeerd hartvormig: hartvormige insnijding aan de top
• ruitvormig: een punt gaat over in de bladsteel
• driehoekig: gelijkbenige driehoek; als een punt overgaat in de bladsteel wordt ook wel van wig gesproken
• niervormig: boven afgerond en stompe lobben aan de voet
• schildvormig: ronde bladschijf, waarbij de bladsteel in het midden van de bladschijf zit
• liervormig
• gegolfd bladoppervlak
• gebobbeld bladoppervlak
• kroezig bladoppervlak

• 
  Ronde bladeren van Ronde zonnedauw
• 
  Ovaal blad van de Johannesbroodboom
• 
  Lijnlancetvormig blad van Smalle weegbree
• 
  Lijnvormige bladeren van Suikermaïs
• 
  Platte naaldvormige bladeren van de Fijnspar
• 
  draadvormige bladeren van de Veldrus
• 
  Breed eironde bladeren van Melganzenvoet
• 
  Spatelvormig blad van Amandelwolfsmelk
• 
  Pijlvormig blad van Pijlkruid
• 
  Spiesvormig blad van Schapenzuring
• 
  Hartvormig blad van Vaste judaspenning
• 
  Ruitvormig blad van Italiaanse populier
• 
  Driehoekig blad van Italiaanse populier
• 
  Wigvormig of omgekeerd driehoekig blad van Ginkgo
• 
  Niervormig blad van Mansoor
• 
  Schildvormig blad van Oostindische kers
• 
  Liervormig blad van Paardenbloem
• 
  Gegolfd bladoppervlak van Lotusbloem
• 
  Gebobbeld bladoppervlak van groene Savooiekool
• 
  Gekroesd bladoppervlak van Boerenkool

Bladinsnijding

De volgende basisvormen kunnen onderscheiden worden:

• veerlobbig: insnijdingen tot een kwart van de zijnerf
• veerspletig: insnijdingen vanaf een kwart tot de helft van de zijnerf
• veerdelig: insnijdingen vanaf de helft van de zijnerf tot bijna aan de hoofdnerf toe
• handlobbig: insnijdingen tot een kwart van de zijnerf
• handspletig: insnijdingen vanaf een kwart tot de helft van de zijnerf
• handdelig: insnijdingen vanaf de helft van de zijnerf tot bijna aan de bladsteel toe

• 
  Veerlobbig, veerspletig, veerdelig
• 
  Handlobbig, handspletig, handdelig
• 
  Veerspletig blad van Zomereik
• 
  Veerdelig blad van Kleine varkenskers
• 
  Handlobbig blad van Klimop
• 
  Handdelig blad van Geranium macrorhiza

Bladrand

• 
  Gave bladrand (Lamsoor)
• 
  Gegolfde bladrand (ronde insnijdingen en ronde uitsteeksels) (Steeneik)
• 
  Gekroesde bladrand (Krulzuring)
• 
  Gezaagd, getand, gekarteld
• 
  Gekartelde bladrand (scherpe insnijdingen en ronde uitsteeksels) (Hondsdraf)
• 
  Getande bladrand (ronde insnijdingen en scherpe uitsteeksels) (Hulst)
• 
  Gezaagde bladrand (scherpe insnijdingen en scherpe uitsteeksels) (Brandnetel)
• 
  Dubbelgezaagde bladrand (Goudiep)

Bladtop

De volgende basisvormen kunnen onderscheiden worden:

• uitgebeten: gekarteld
• uitgerand: met een ondiepe insnijding
• afgeknot: aan de top plat
• afgerond: halfcirkelvormig
• stomp: begrensd door een gebogen lijn
• spits: begrensd door een scherpe hoek
• stekelpuntig
• toegespitst: in een smaller gedeelte uitlopend
• lang toegespitst: in een smaller lang gedeelte uitlopend

• 
  Uitgerande bladtop bij blad van de Johannesbroodboom
• 
  Stompe bladtop bij blad van Amandelwolfsmelk
• 
  Spitse bladtop bij bladschijf van Kweek
• 
  Stekelpuntige bladtop bij blad van Hulst
• 
  Toegespitste bladtop bij blad van Vaste judaspenning
• 
  Lang toegespitste bladtop bij blad van de Paardenkastanje

Bladvoet

De volgende basisvormen kunnen onderscheiden worden:

• in de gevleugelde steel aflopend
• versmald
• wigvormig
• afgeknot
• afgerond
• hartvormig
• geoord
• scheef
• stengelomvattend
• doorgroeid.

• 
  In de gevleugelde steel aflopende bladvoet van Smalle weegbree
• 
  Versmalde bladvoet van Amandelwolfsmelk
• 
  Wigvormige bladvoet van Melganzenvoet
• 
  Afgeronde bladvoet van Haagbeuk
• 
  Hartvormig bladvoet van vaste Judaspenning]]
• 
  Oortjes bij Rogge
• 
  Scheve bladvoet van Goudiep
• 
  Stengelomvattende bladvoet van Tulp 'Greigii'

Bladnervatuur

De volgende basisvormen kunnen onderscheiden worden:

• parallelnervig.
• kromnervig.
• veernervig.
• handnervig.
• eennervig.
• netnervig.

• 
  Parallelnervig blad van Engels raaigras
• 
  Kromnervig blad van Hosta
• 
  Veernervig blad van de Haagbeuk
• 
  Handnervig blad van Klimop
• 
  Eennervig blad van Kleefkruid
• 
  Netvormig blad bij Betonie

Samengesteldheid

De volgende basisvormen kunnen onderscheiden worden:

• geveerd
• dubbelveerdelig
• dubbelgeveerd
• driedubbelgeveerd
• vierdubbelgeveerd
• handvormig samengesteld
• gaffelvormig vertakt.

Bij geveerd wordt onderscheiden:

• evengeveerd (zonder topblad)
• onevengeveerd (met topblad)
• afgebroken geveerd: als tussen de grote bladparen kleine bladparen liggen

• 
  Oneven geveerd blad van Es
• 
  Afgebroken geveerd blad van Aardappel
• 
  Dubbelveerdelig blad van Duizendblad
• 
  Driedubbelveerdelig blad van Zomeradonis
• 
  dubbelgeveerd blad van Adelaarsvaren
• 
  Handvormig samengesteld 3-tallig blad bij Aardbei
• 
  Handvormig samengesteld 5-tallig blad van de Paardenkastanje