Nederlands/Spelling/Interpunctie/Apostrof

De apostrof ofwel het weglatingsteken is een leesteken. Voor het gebruik van de apostrof bestaan een aantal spellingsregels.

Meervoud

De apostrof wordt gebruikt bij de meervouds-s van woorden die eindigen op a, e, i, o, u of y, voorafgegaan door een medeklinkerletter of lettergreepgrens. (De e moet klinken als /ee/.)

opa's, azalea's, ave's, ski's, auto's, accu's, baby's.

Op grond van deze regel krijgen de volgende woorden dus geen apostrof.

lentes (De e klinkt hier niet als /ee/.)

abonnees (Voor de eind-e staat een klinker.)

procedés, communiqués (Hier staat een /é/.)

essays (Voor de y staat een klinker.)

Genitief

 Zie Bezits-s

Verkleinwoorden

De apostrof wordt gebruikt in verkleinwoorden van woorden die eindigen op een y voorafgegaan door een medeklinkerletter.

baby'tje, lolly'tje, pony'tje (maar displaytje vanwege de klinker voor de /y/).

Als een woord dat eindigt op /a/, /e/, /o/ of /u/ wordt voorafgegaan door een medeklinker of lettergreepgrens, wordt de laatste letter doorgaans verdubbeld. (Met de e is de /ee/ bedoeld.) De /i/ wordt in deze positie geschreven als /ie/.

opaatje, azaleaatje, aveetje, autootje, accuutje, skietje.

Bij sommige Franse leenwoorden verandert het grondwoord van vorm: aspirientje, depootje (Groene Boekje: depotje), logeetje, machientje, sardientje (maar: souvenirtje).

Bij woordafbreking verdwijnt de apostrof:

baby-

tje.

Cijfer- en letterwoorden

De apostrof wordt gebruikt in afleidingen van cijfer- en letterwoorden (acroniemen).

A4'tje, 65+'er, BRT'er, tv's, cd'tje.

In letterwoorden die niet als zodanig herkenbaar zijn wordt geen apostrof gebruikt:

elpees, radars, lasers, sonartje.

In samenstellingen met cijfer- en letterwoorden komt een liggend streepje:

De combinatie van tv en programma wordt tv-programma, maar tv+tje (een afleiding) wordt tv'tje.

De apostrof als weglatingsteken

De apostrof wordt ook gebruikt om aan te geven dat er letters zijn weggelaten in een woord (grafische inkorting of nabootsing van spreektaal).

A'dam, A'pen, d'r, m'n, 's morgens, onnavolgb're, dierb're.

Echter niet altijd wanneer cijfers worden weggelaten, zoals bijvoorbeeld: de jaren 90, maar wel in de periode '40-'45

Werkwoorden met afkorting

Bij een aantal verbogen vormen van werkwoorden die uit een afkorting bestaan, wordt een apostrof gebruikt om de afkorting af te zonderen:

ge-sms't, sms'te, gsm'en

Bronnen